Akola News : काही वर्षांपूर्वी सोयाबीन म्हणजे एकदम सोयीचे पीक. फारसे व्यवस्थापन न करताही हमखास उत्पादन मिळवून देणारी ही पीकपद्धती होती. पण आता सोयाबीन हे अनेक शेतकऱ्यांना नकोसे झाले आहे. मात्र सक्षम पर्याय नसल्याने आजही खरिपात सार्वत्रिक सोयाबीन, तूर अशी पीकपद्धती कायम आहे. यंदा शेतकरी अनेक समस्यांना सामोरा जात असून त्याची उद्विग्नता वाढली आहे. सोयाबीन पेरल्यापेक्षा शेती विकून पैसे बँकेत ठेवले तर परवडू शकते, अशा शब्दांत शेतकरी भावना मांडत आहेत.

यंदा सोयाबीनचे पीक सुरुवातीला चांगले होते. जुलै-ऑगस्ट-सप्टेंबर या महिन्यांत सतत पाऊस झाला. पाऊस नसेल तर ढगाळ वातावरण होतेच. पिकाला पुरेसा सूर्यप्रकाशच मिळाला नाही. यामुळे काही सोयाबीन वाणांची कायिक वाढ भरमसाट झाली. काही वाणांची वाढ झाली नसली तरी तुलनेने शेंगांची संख्या त्यावर कमी लागली.

नंतर सोयाबीन काढणीच्या शेवटच्या पंधरा दिवसांत पिकात अचानक बदल दिसून आले. टप्प्याटप्प्याने ‘येलो मोझॅक’ वाढला. काही ठिकाणी सोयाबीन आपोआप सुकून गेल्याच्याही शेतकऱ्यांच्या तक्रारी येत होत्या. आता सार्वत्रिक कापणी सुरू झाली. या कापणीसाठी सर्वच ठिकाणी मजुरांची मोठी उणीव यंदा भासते आहे. सोयाबीनचा हंगाम यंदा मध्य प्रदेश तसेच विदर्भातील गोंदिया, भंडारा व इतर जिल्ह्यांतील आदिवासी मजुरांच्या भरवशावर सुरू आहे. कुठे एकरी साडेतीन हजार, तर कुठे हाच कापणीचा दर ३८०० ते ४००० रुपयेसुद्धा असल्याचे शेतकरी सांगत आहेत.

मळणीचा दर क्विंटलला दोनशे रुपये एवढा झालेला आहे. यानंतर शेतीपासून घरापर्यंत वाहतूक, हमालीचा खर्च वेगळा येत आहे. दुसरीकडे बाजारात सोयाबीन साधारणपणे चार हजारांपासून विकते आहे. सर्वाधिक माल याच दराने मागितला जातो आहे.

सोयाबीनला लागणारा एकरी खर्च

पेरणी - ७०० रुपये, बियाणे २०००, रासायनिक खत १७५०, तणनाशक फवारणी ११००, कीटक नाशक फवारणी २५००, कापणी ३५०० ते ४०००, काढणी २०० रुपये क्विंटल (एकरी ५ पोते झाल्यास १००० रुपये खर्च), निंदण व इतर मजुरी २५०० एकूण १५०००