Mango Fruit Fly : सध्या आंबा बागांमध्ये फुलोरा ते फळधारणा अवस्था चालू आहे. कोरडे हवामान, तापमानात होणारी वाढ आणि बाष्पीभवनात झालेली वाढ यामुळे आंब्याच्या झाडाला ताण बसून फळगळ होण्याची शक्यता असते. याशिवाय फळमाशीचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी कोणते उपाय करायचे याविषयी डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापिठाने दिलेला सल्ला काय आहे ते जाणून घेऊया.

आंब्याच्या वाटाणा ते सुपारी आकाराच्या फळांची गळ कमी करण्यासाठी पाण्याच्या उपलब्धतेनुसार आठवड्यातून एकदा १०० लिटर पाणी प्रति झाड किंवा १५ लिटर पाणी प्रति झाड प्रतिदिन किंवा १५ दिवसांतून एकदा १५० ते २०० लिटर पाणी प्रति झाड या प्रमाणात फळे वाटाणा आकारापासून सुपारी आकाराची होईपर्यंत द्यावे.

झाडाच्या बुंध्याभोवती आळ्यामध्ये गवताचे आच्छादन करावे.

आंबा फळावर फळमाशीचा प्रादुर्भाव दिसून येतो. अशी कीडग्रस्त गळलेली फळे गोळा करून नष्ट करावीत. फळांचे फळमाशीपासून संरक्षण करण्यासाठी फळमाशी रक्षक सापळे प्रति एकरी २ या प्रमाणात बागेमध्ये खालील बाजूच्या फांद्यांवर लावावेत.

आंबा फळांची गळ कमी करण्यासाठी आणि फळांची प्रत सुधारण्यासाठी १ टक्का पोटॅशिअम नायट्रेटची (१० ग्रॅम प्रति लिटर पाणी) फळे वाटाणा, गोटी व अंडाकृती अवस्थेत असताना अशा एकूण तीन फवारण्या कराव्यात.

वाढणारे कमाल तापमान लक्षात घेता हापूस आंब्यातील फळगळ कमी करण्यासाठी फळे वाटाण्याच्या आकाराची झाल्यावर नॅप्थील ॲसेटिक ॲसिड २० पीपीएम (१ ग्रॅम प्रति ५० लिटर पाणी) या प्रमाणे मोहरावर फवारणी करावी. दुसरी फवारणी फळे गोटीच्या आकाराची झाल्यावर करावी. या वाढ नियंत्रकाचे द्रावण तयार करताना ते प्रथम थोड्या अल्कोहोलमध्ये विरघळून नंतर पाण्यात मिसळावे.

नवीन लागवड केलेल्या आंबा कलमांना पहिली तीन वर्षे पाणी देण्याची व्यवस्था करावी. पहिल्या वर्षी आठवड्यातून एकदा, तर दुसऱ्या वर्षी पंधरा दिवसांतून एकदा व तिसऱ्या वर्षी महिन्यातून एकदा प्रत्येक कलमांना ३० लिटर पाणी द्यावे.

फळमाशी आणि प्रखर सूर्यकिरणांपासून संरक्षणासाठी गोटी ते अंडाकृती आकाराच्या आंबा फळांना विद्यापीठाच्या शिफारशीनुसार २५ × २० सें.मी. आकाराच्या कागदी पेपरपासून बनविलेल्या पिशव्यांचे अवरण घालावे. आवरण घालताना फळाच्या देठाकडे इजा होणार नाही याची काळजी घ्यावी. त्यामुळे फळांचा आकार व वजन वाढण्यासोबतच डाग विरहित फळे मिळतील.