Crop Damage Compensastion : कोळसा खाणीमुळे शेती पिकांना फटका बसतो. त्यामुळे नागपूर, गडचिरोली आणि चंद्रपूर जिल्ह्यातील बाधित शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देण्यासाठी मुख्यमंत्र्यांशी चर्चा करून समिती स्थापन करण्याची घोषणा राज्याचे खाणकाम मंत्री शंभुराजे देसाई यांनी आज (ता.८) विधानसभेत केली आहे.

मंत्री शंभुराजे देसाई म्हणाले, "कोळसा खाणीमुळे होणाऱ्या शेती पिकांच्या नुकसानीच्या यापूर्वी यवतमाळ जिल्ह्यातील काही तक्रारी प्राप्त झाल्या होत्या. त्यावेळी मुख्यमंत्र्यांच्या मान्यतेनं मुख्यमंत्री सचिवलायच्या अतिरिक्त मुख्य सचिवांच्या अध्यक्षतेखाली सहा सदस्यीय समिती नेमण्यात आली होती. याच समितीच्या धर्तीवर नागपूर, गडचिरोली आणि नागपूर जिल्ह्यासाठी स्वतंत्र समिती स्थापन करण्यात येईल." अशी घोषणा देसाई यांनी केली.

पुढे देसाई म्हणाले, "या समितीच्या अंतर्गत शेती पिकांच्या नुकसानीची भरपाई देण्याची पद्धत ठरवली जाईल. यामध्ये त्या-त्या भागातील लोकप्रतिनिधीच्या सुचनांचा विचार केला जाईल. तसेच अहवाल तीन महिन्यात खाणकाम विभागाला सादर करावा, असे आदेशही समितीला देण्यात येतील." असे मंत्री देसाई यांनी स्पष्ट केले.

विधीमंडळाच्या पावसाळी अधिवेशनात विधानसभेत प्रश्नोत्तराच्या तासात 'वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेड'च्या कोळसा उत्खननामुळे शेती पिकांचे नुकसान होत असल्याचा मुद्दा चंद्रपूरचे आमदार किशोर जोरगेवार यांनी उपस्थित केला. यावर राज्यमंत्री पंकज भोयर यांनी खाणेतील राखेची ने-आण केल्या जाणाऱ्या भागात पिकाचे नुकसान होत असल्याचं जिल्हा कृषी आधीक्षकांच्या पंचनाम्यामध्ये आढळून आल्याचं सांगितलं.

त्यामुळे डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ आणि नेरी या संस्थाकडे तपासणीसाठी नमुने पाठवले आहेत. त्याचा अहवाल प्राप्त झाल्यानंतर वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेडकडून कृषी जिल्हा अधीक्षकांच्या पंचनाम्यानुसार भरपाई शेतकऱ्यांना देऊ, असंही भोयर म्हणाले. मात्र राज्यमंत्री भोयर यांच्या उत्तरावर जोरगेवार यांनी मंत्रिमंडळाची बैठक लावण्याची मागणी केली. त्यावर मंत्री देसाई यांनी समिती स्थापन करण्याची घोषणा केली.

कोळसा खाणीमध्ये मोठ्या प्रमाणात स्फोट घडवले जातात. त्यामुळे या खाणीच्या जवळच्या शेतकऱ्यांच्या शेती पिकांवर त्याचा परिणाम होतो. परंतु वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेडकडून नुकसान भरपाई शेतकऱ्यांना दिली जात नाही. त्यामुळे सरकारने वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेडला नुकसान भरपाईचे आदेश द्यावेत, अशी मागणी जोरगेवार यांनी केली होती.

दरम्यान, खाणकामासाठी करण्यात येणाऱ्या स्फोटामुळे घरांना हदरे बसून भिंतीना तडे जात असल्याची तक्रार या भागातील नागरिक करत आहेत. परंतु वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेडने घराच्या भिंतीना तडे जात नसल्याचा दावा केला आहे. वेस्टर्न कोलफिल्ड्स लिमिटेड ही केंद्र सरकारची कोळसा खाणकाम करणारी कंपनी आहे.