Parbhani News : परभणी, हिंगोली जिल्ह्यातील रब्बी हंगामातील प्रमुख नगदी पीक असलेल्या हरभरा पीकाला मागील नोव्हेंबर महिन्यात झालेल्या मान्सूनोत्तर पावसाचा जोरदार तडाखा बसला आहे. या दोन जिल्ह्यातील तब्बल १ लाख ३१ हजार ११३ हेक्टरवरील हरभरा पीकाचे ३३ टक्केपेक्षा जास्त नुकसान झाले आहे. अनेक शेतकऱ्यांना सुरुवातीला पेरणी केलेले हरभरा मोडून दुबार पेरणी करावी लागली. खर्चाचा भार सोसावा लागला.

या दोन जिल्ह्यांत मान्सूनोत्तर पावसामुळे बुरशीजन्य मर रोगाचा मोठ्या प्रमाणावर प्राद्रुर्भाव झाला. त्यामुळे हरभऱ्याचे पीक विरळ झाले. काढणी करताना शेतात पडलेल्या सोयाबीनची मोठ्या प्रमाणावर उगवण झाली. अनेक भागात घाटे अळीचा मोठा प्राद्रुर्भाव झाला. या कारणांनी शेतकऱ्यांना सुरुवातीला पेरणी केलेला हजारो हेक्टरवरील हरभर मोडून टाकावा लागला.

त्यात मर रोग प्राद्रुर्भावग्रस्त हरभऱ्याचे क्षेत्र अधिक आहे.अजूनही अनेक भागात मर रोगाचा प्राद्रुर्भाव आढळून येत असल्याने बाधित क्षेत्रात दिवसागणिक भर पडत असल्याचे चित्र आहे. परभणीत ता. २६ ते २८ नोव्हेंबर या कालावधीत वादळी वाऱ्यासह जोरदार मान्सूनोत्तर पाऊस झाला.

परभणी, जांब, झरी, सिंगणापूर, पिंगळी, जिंतूर, सावंगी म्हाळसा, बामणी, बोरी, आडगाव बाजार, चारठाणा, वाघी धानोरा, दूधगाव, देऊळगाव, कुपटा, कोल्हा, ताडबोरगाव, कासापुरी, पूर्णा, ताडकळस, लिमला, कात्नेश्वर, चुडावा या २३ मंडलात अतिवृष्टी झाली. इतरही मंडलात जोरदार पाऊस झाला. खरिप व रब्बीतील मिळून ९५ हजार हेक्टरवरील पीकांचे ३३ टक्के पेक्षा जास्त नुकसान झाल्याचे स्पष्ट झाले.

त्यात हरभरा पीकाचे बाधित क्षेत्र सर्वाधिक म्हणजे ४८ हजार ५२७ हेक्टर आहे. नोव्हेंबर महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात हिंगोली जिल्ह्यातील सर्व पाच तालुक्यामध्ये जोरदार पाऊस झाला. २७ नोव्हेंबरला हिंगोली, बासंबा, डिग्रस कऱ्हाळे, माळहिवरा, कळमनुरी, नांदापूर, वाकोडी, हट्टा, औंढा नागनाथ, येळेगाव, साळणा, जवळा बाजार या १२ मंडलात अतिवृष्टी झाली.

जोरदार पावसामुळे पीकांमध्ये पाणी साचून राहिले. खरीप व रब्बीतील मिळून १ लाख हेक्टरवरील शेतीपिकांचे ३३ टक्के पेक्षा जास्त नुकसान झाले. त्यात एकट्या हरभऱ्याचे बाधित क्षेत्र ८२ हजार आहे.

मान्सूनोत्तर पावसामुळे ओलावा निर्माण झाला.त्यामुळे जमिनीतील फ्युजारियम ऑक्झीस्पोरम सायसेरी या बुरशीची वाढ झपाट्याने झाली. परिणामी हरभरा पीकांवर मोठ्या प्रमाणावर मर रोगाचा प्राद्रुर्भाव आढळून येत आहे. बीजप्रक्रिया करुन पेरणी केलेल्या पिकांवर तुलनेने प्राद्रुर्भाव कमी दिसत आहे.

- डॉ. चंद्रशेखर अंबाडकर, वनस्पतीरोगशास्त्रज्ञ, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी

मान्सूनोत्तर पाऊस हरभरा पीक बाधित क्षेत्र (हेक्टरमध्ये)

तालुका बाधित क्षेत्र

परभणी ९९५८

जिंतूर १०६३३

सेलू २३००

मानवत ७१६३

पाथरी १५७३

सोनपेठ ६५८७

पूर्णा १०३१३

हिंगोली १९४८१

कळमनुरी १७८३५

वसमत १४८४६

औंढा नागनाथ १५३६०

सेनगाव १५०६४