Soybean Disease : पावसामुळे शेतात पाणी साठून राहिल्यामुळे सोयाबीन पिकात बुरशीजन्य रोग आणि किडींचा धोका वाढू शकतो. रोग, किडींचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी सोयाबीन पिकात कोणते उपाय करायचे याविषयी वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापिठाच्या कृषी तंत्रज्ञान माहिती केंद्राने दिलेली माहिती पाहुया.

सोयाबीन पिकातील रोगाचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी पहिल्यांदा शेतातील अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करणं अत्यंत गरजेचं आहे. सोयाबीन पिकात सततच्या पावसामुळे आणि ढगाळ वातावरणामुळे आणि जमीनीत पाणी साचल्यामुळे पिकाची मुळाद्वारे अन्नद्रव्य घेण्याचं प्रमाण कमी होतं. अशा वेळी शेतामधून अतिरिक्त पाण्याचा निचरा लवकरात लवकर करावा. या वातावरणात शंखी गोगलगायीचा प्रादुर्भावही वाढण्याची शक्यता आहे.

गोगलगायीच्या नियंत्रणासाठी दाणेदार मेटाल्डीहाईड हे गोगलगायनाशक एक एकर क्षेत्रासाठी २ किलो या प्रमाणात घेऊन शेतात, बांधाच्या कडेला आणि बांधावर सायंकाळच्या वेळी पसरवून द्यावे. सध्या बऱ्याच ठिकाणी सोयाबीन शेंगा लागण्याच्या अवस्थेत आहे. या अवस्थेत सोयाबीनवर मोठ्या प्रमाणात पाने खाणाऱ्या आणि शेंगा पोखरणाऱ्या अळ्यांचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो . याशिवाय काही प्रमाणात खोडकिडीचाही प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता आहे. या किडींची लक्षणे ओळखून लगेच फवारणीचं नियोजन करावं. या किडीच्या नियंत्रणासाठी

क्लोरॅट्रानिलीप्रोल १८.५ % हे किडनाशक ३ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. हे किडनाशक मिळत नसेल तर

एंडोक्झाकार्ब १५.८ % ७ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. किंवा क्लोरअॅन्ट्रानिलीप्रोल ९.३ % अधिक लॅम्बडा सायहॅलोथ्रिन ४.६० % या किडनाशकाची ४ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

तसेच येणाऱ्या काळात सोयाबीनवर शेंग करपा, रायझोक्टोनिया एरियल ब्लाईट, चारकोल रॉट आणि इतर बुरशीजन्य रोगांचा ही प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता आहे. त्याकरिता पावसाचा अंदाज घेऊन टेब्युकोनॅझोल १० % अधिक सल्फर ६५ % हे पूर्वमिश्रित बुरशीनाशक २५ ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. किंवा टेब्युकोनॅझोल २५.९ % १२.५ मिली प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.तसेच अशा ठिकाणी वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ निर्मीत बायोमिक्स किंवा ट्रायकोडर्मा या जैविक बुरशीची ४ किलो प्रति एकर याप्रमाणे आळवणी करावी.

या फवारण्या करताना पावसाचा अंदाज घेऊनच फवारणी करावी. या कीटकनाशका सोबत कुठल्याही प्रकारची इतर कीटकनाशके, बुरशीनाशके, विद्राव्य खते,सूक्ष्म मूलद्रव्ये किंवा रसायने मिसळून फवारणी करु नये. लागोपाठ एकाच कीटकनाशकाची फवारणी न करना किटकनाशके बदलून फवारणी करावी. फवराणी करताना पाण्याचे प्रमाण शिफारसितच वापरावं. कमी पाणी वापरल्यास फवारणीचे अपेक्षित परिणाम मिळत नाही.

माहिती आणि संशोधन - कृषि तंत्रज्ञान माहिती केंद्र, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी