Agriculture Solar Technology: सौर ऊर्जेवर चालणारे कल्टिव्हेटर अन् कोळपणी यंत्र !

Solar Powered Farm Equipment: धानोरे येथील मातोश्री पॉलिटेक्निकमधील अभियांत्रिकी पदविकेच्या अंतिम वर्षामध्ये असलेल्या विद्यार्थ्यांनी सौर ऊर्जेवर चालणारे कल्टिव्हेटर अन् कोळपणी यंत्र बनवले आहे. सौर ऊर्जेवर चालणाऱ्या या कोळपणी यंत्राच्या निर्मितीमुळे शेतकऱ्यांच्या खर्चात मोठी बचत होणार आहे.

सध्या बैलचलित किंवा खनिज इंधनावर चालणाऱ्या कोळपणी यंत्रांचा वापर शेतकरी आंतरमशागतीच्या कामासाठी करतात. मात्र अल्पभूधारकांना त्याच्या इंधनावर होणारा खर्चही परवडत नाही. ही समस्या सोडविण्याच्या उद्देशाने धानोरे येथील मातोश्री पॉलिटेक्निकमधील यांत्रिकी अभियांत्रिकी (मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग) विभागातील अंतिम वर्षाचे विद्यार्थी चंद्रकांत टोपले, उमेश महाले, मनोज गावित, खुशाली गावित यांनी सौर ऊर्जेवर चालणारे कल्टिव्हेटर अन् कोळपणी यंत्र बनवले आहे.

‘टाकाऊतून टिकाऊ’ या संकल्पनेवर काम केल्यामुळे या विद्यार्थ्यांना यंत्राच्या निर्मितीसाठी केवळ आठ हजार रुपये इतका खर्च आला. या सोलर कल्टिवेटरमध्ये सौर पॅनल, दोन १२ व्होल्ट डीसी मोटर (३०० फेरे प्रति मिनिट) आणि चेन स्प्रॉकेट याद्वारे ऊर्जेचे वितरण यातून शेतीतील विविध पिकांमधील कोळपणी आणि आंतरमशागतीचे काम करणे शक्य होते.

हे संपूर्णपणे सौर ऊर्जेवर चालत असल्यामुळे डिझेल किंवा पेट्रोलसारख्या खनिज इंधनांचा वापर होत नाही. प्रति एकरी कोळपणीसाठी पेट्रोल किंवा डिझेल इंजिनसाठी ४०० ते ७०० रुपयापर्यंत खर्च येतो. अशा स्थितीमध्ये सौर ऊर्जेवर दोन ते अडीच तासांमध्ये एक एकर शेताची कोळपणी कोणत्याही खर्चाशिवाय शक्य होते.

संशोधक विद्यार्थी सुरगाणा तालुक्यातील आदिवासी पट्ट्यातील आहे. या विद्यार्थ्यांना प्रकल्पासाठी विभागप्रमुख योगेश खैरनार, विलास गुजर, अभिषेक जगताप यांचे मार्गदर्शन लाभले. महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. गीतेश गुजराथी यांनी त्यांचे अभिनंदन केले आहे.