ऊसशेतीतील वेळ, खर्च व मजूरबळ कमी करून उत्पादन वाढविण्याकडे शेतकऱ्यांचा कल आहे. पुणे जिल्ह्यात देऊळगाव राजे (ता. दौंड) येथील रमेश कोल्हे यांनी त्यादृष्टीने उसशेतीत यांत्रिकीकरण केले आहे. विशेषतः पाचटाची कुट्टी करण्यासाठी तसेच खोडवा उसाची खोडकी काढण्यासाठी त्यांचा आधुनिक यंत्राचा वापर फायदेशीर ठरू लागला आहे.   पुणे जिल्ह्यात दौड तालुक्यातील देऊळगाव राजे या गावाची लोकसंख्या साधारणपणे सात हजारांच्या आसपास आहे. गावात प्रामुख्याने ऊसाचे मुख्य पीक घेण्यात येते. उत्तम व्यवस्थापनातून काही शेतकऱ्यांनी एकरी ७५ टन ते १०० टन उत्पादनापर्यंत मजल गाठली आहे. गेल्या काही वर्षांपासून शेतकऱ्यांत अधिक उत्पादन घेण्याची निरोगी स्पर्धा दिसू लागली आहे ही समाधानाची बाब आहे. त्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करत असताना नवनवीन पद्धतीही शेतकरी अवलंबित आहे. कोल्हे यांच्या ऊसशेतीतील यांत्रिकीकरण गावातील प्रगतशील शेतकरी अशी ओळख असलेले रमेश दादासाहेब कोल्हे यांची एकूण चार एकर बागायती शेती आहे. पैकी तीन ते साडेतीन एकर क्षेत्रावर ते ऊस गेतात. एकरी शंभर टन उत्पादनाचे उद्दिष्ट ठेवूनच ते व्यवस्थापन पद्धती अंगीकारतात. त्यासाठी लागणाऱ्या तंत्रज्ञानाची माहिती घेऊन बदल करण्याचा प्रयत्न असतो. ऊसशेतीत कोल्हे यांनी जवळपास १४ ते १५ लाख रुपयांची गुंतवणूक केली आहे. त्यातून ट्रॅक्टर, पाचटाची कुट्टी करणारे यंत्र, रोटावेटर, नांगर, डबल पल्टी गर, कल्टिवेटर, सरी पाडणारे अशा यंत्रांची खरेदी केली आहे. त्याद्वारे शेतीतील मजूरबळ, खर्च व वेळ कमी करण्याचा त्यांनी प्रयत्न केला आहे. पाचटाची कुट्टी करणारे यंत्र

जमीन सुपीकतेवर भर याशिवाय उसाची सरी काढण्यासाठी यंत्राचा वापर होतो. दिवसभरात सुमारे आठ एकरांवरील काम त्यामुळे होते. सध्या पाच फुटी सरी ठेवली जाते. डबल फाळ नांगर हा खोल मशागत करण्याचे काम करतो. एकूणच यंत्रांच्या वापरातून जमिनीच्या सुपीकतेत वाढ करण्याचा प्रयत्न आहे. पाचटामुळे पाण्याचे बाष्पीभवन कमी होते. ठिबक सिंचन आहेच. त्यामुळे पाण्याचा वापर योग्य प्रकारे होतो. सेंद्रिय कर्बवाढीस चालना मिळाली आहे. जमीन जैविक पद्धतीने क्रियाशील बनल्याने पिकांची रोग- कीड प्रतिकारशक्ती वाढण्यास मदत झाली आहे. तणांच्या नियंत्रणासाठी तणनाशक व मजुरी खर्चही मोठा असतो. पाचटामुळे तणांच्या वाढीसही प्रतिबंध होऊन तणनाशकांचा वापर तुलनेने कमी झाला आहे. एकरी एकूण उत्पादन खर्च किमान ८० हजार रुपये असतो. सेंद्रिय मल्चिंग केल्याने या खर्चात १० टक्के तरी निश्‍चित बचत झाली आहे. भाडेतत्त्वावर यंत्रे सर्वच शेतकऱ्यांना यंत्रे खरेदी करणे शक्य नसते. अशा शेतकऱ्यांसाठी कोल्हे भाडेतत्त्वावर यंत्रे चालवण्यासाठी देत आहेत. यात यंत्राच्या प्रकारानुसार व वापरानुसार एकरी १००० ते २०० रुपये दर आकारले जातात. त्यातून आर्थिक उत्पन्नाचा अतिरिक्त स्रोत तयार झाला आहे. ऊस उत्पादनात वाढ कोल्हे फुले २६५ वाणाची लागवड असते. शक्यतो आडसाली हंगामच ते घेतात. पूर्वी त्यांचे ऊसाचे उत्पादन एकरी ५० ते ६० टनांपर्यंत असायचे. अलीकडील वर्षांत योग्य व्यवस्थापानातून वाढ घेणे त्यांना शक्य झाले आहे. मागील वर्षी एकरी ९० टन उत्पादन घेतले आहे. दौंड येथील सहकारी साखर कारखान्याला ते ऊस देतात. मागील वर्षी त्यांना प्रति टन २३०० रुपये दर मिळाला होता. संपर्क- रमेश कोल्हे, ९२२६२५६३५४