provide clean and abundant amount of water to cattle's.
हवेतील उष्णता वाढल्यामुळे जनावरांच्या तापमानात देखील वाढ होते. त्याच्या शरीरावर परिणाम होतो.उन्हाळ्यात खनिजांची गरज वाढलेली असते, त्यासाठी उन्हाळ्यात खनिज मिश्रणाची मात्रा वाढवून द्यावी.
उन्हाळ्यातील तापमान आपल्या पशुधनाला आवश्यक असणाऱ्या तापमानापेक्षा खूप जास्त असते. जनावरांची तापमान सहन करण्याची पातळी ठरलेली असते. संकरीत व विदेशी रक्तगट असणाऱ्या गाईसाठी २४ ते २६ अंश सेल्सिअस, देशी गाईंसाठी ३३ अंश सेल्सिअस तर म्हशींसाठी ३६ अंश सेल्सिअस ही तापमानाची उच्च सहन पातळी आहे. वातावरणातील तापमान वाढू लागले की जनावरे या वाढत्या तापमानाला जुळवून घेण्यासाठी घाम व श्वासाची गती वाढवून थंड ठेवण्याचा प्रयत्न करतात. परंतु एक वेळ अशी येते की, जनावरे घाम व श्वासाची गतीद्वारे शरीर थंड ठेवू शकत नाहीत, त्यांच्या शरीराच्या तापमानामध्ये वाढ होण्यास सुरुवात होते. जनावरे उष्णतेच्या ताणाला (हिट स्ट्रेस) बळी पडतात. याचा जनावरांच्या आरोग्यावर, उत्पादनावर व प्रजोत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो. संकरीत व विदेशी रक्तगटाच्या गाई या देशी गाईपेक्षा उष्णतेच्या ताणाला जास्त बळी पडतात. आपल्याला जर अशा काळातही चांगले उत्पादन घ्यावयाचे असल्यास जनावरांच्या व्यवस्थापनात वातावरणानुसार आवश्यक बदल करणे गरजेचे असते.
वाढत्या तापमानामुळे जनावरांवर होणारे परिणाम
उष्णतेचा ताण कमी करण्यासाठी उपाययोजना
व्यवस्थापनात व आहारात वातावरणानुसार बदल केल्यास जनावरांना होणारा उष्णतेचा ताण आपण कमी करू शकतो.
पाणी
जनावरांना थंड ठेवण्यासाठी करावयाच्या उपाययोजना
संपर्क ः डॉ. शरद साळुंके, ९४०४९५७५१७
(कार्यक्रम सहाय्यक (पशुविज्ञान),मांजरा कृषी विज्ञान केंद्र, लातूर)