महाराष्ट्रात रब्बी हंगामात (Rabbi Season) मोठ्या प्रमाणावर गव्हाची लागवड (Wheat Cultivation) केली जाते. गव्हाच्या अधिक उत्पादनासाठी वेळेवर पेरणी, योग्य वाणांचा वापर, योग्य प्रकारे खत, पाणी व्यवस्थापन व पीक संरक्षण या बाबींचा अवलंब करून गव्हाचे प्रती हेक्टरी उत्पादन व उत्पादकता वाढविणे गरजेचे आहे. यापैकी गहू लागवडीसाठी गव्हाच्या कोणत्या जातीची निवड करावी याविषयी कृषी संशोधन केंद्र, निफाड येथील तज्ज्ञांनी दिलेली माहिती पाहुया.

सुधारित जाती 

बागायत वेळेवर पेरणी 

१) सरबती जाती ः फुले समाधान, त्र्यंबक, तपोवन, एम.ए.सी.एस. ६२२२, एमएसीएस-६४७८.

- बागायती उशिरा पेरणीसाठी फुले समाधान, एकेएडब्ल्यू - ४६२७ जातीची शिफारस.

- पाण्याची उपलब्धता कमी प्रमाणात असल्यास एनआयएब्ल्यू - १४१५ (नेत्रावती) आणि एचडी २९८७ (पुसा बहर) जातींची निवड करावी.

२) बन्सी जाती 

- बागायती वेळेवर पेरणी एनआयडीडब्ल्यू - २९५ (गोदावरी) जातीची निवड करावी.

- एमएसीएस-४०२८, एमएसीएस- ४०५८ जातींची निवड करावी.

३) नवीन प्रसारित जाती 

१) फुले समाधान (एनआयएडब्ल्यू १९९४) ः

- ही जात बागायती क्षेत्रात वेळेवर (१ ते १५ नोव्हेंबर) तसेच उशिरा (१५ नोव्हेंबर ते १५ डिसेंबर) पेरणीसाठी योग्य आहे.

- वेळेवर पेरणीसाठी उत्पादन ४६.१२ क्विंटल/हेक्टर मिळते.

- उशिरा पेरणीमध्ये उत्पादन ४४.२३ क्विंटल / हेक्टर मिळते.

- ही जात तांबेरा रोग तसेच मावा किडीस प्रतिकारक्षम आहे.

- चपातीची प्रत उत्कृष्ट व प्रचलित जातीपेक्षा सरस.

- प्रचलित जातीपेक्षा ९ ते १० दिवस लवकर तयार होते.  

२) फुले सात्त्विक (एन.आय.ए.डब्ल्यू.३१७०)ः

- संरक्षित पाण्याखाली पेरणीसाठी प्रसारित.

- प्रथिनांचे प्रमाण ११ ते १२ टक्के, बिस्कीट स्प्रेड मानक १० पेक्षा जास्त.

- दाण्याचा कडकपणा खूप कमी म्हणजे (३० ते ४५ टक्के) तसेच ब्रेड गुणवत्ता स्कोअर ७.० ते ७.५०, ग्लूटेन इंडेक्स ८० ते ८५ टक्के.

- चपातीचा गुणवत्ता स्कोअर हा ७ ते ७.५. यामध्ये लोहाचे प्रमाण हे ३५ ते ४० पीपीएम, झिंक ३० ते ३५ पीपीएम. -तांबेरा रोगास प्रतिकारक्षम.

- उत्पादनक्षमता ३५ ते ४० क्विंटल प्रति हेक्टरी.

एनआयडीडब्ल्यू -११४ 

- द्विपकल्पीय विभागातील जिरायती किंवा एका ओलिताखाली (एक पाणी पेरणीनंतर ४२ दिवसांनी) वेळेवर पेरणीसाठी बन्सी जात शिफारशीत आहे.   .

- तांबेरा रोगास प्रतिकारक असून शेवया, कुरड्या व पास्ता यासाठी उत्तम आहे.

- तयार होण्याचा कालावधी ११० ते ११५ दिवस.

- उत्पादनक्षमता ३५ ते ४० क्विंटल प्रति हेक्टरी.