विदर्भ आणि मराठवाड्यामध्ये मे महिन्यामध्ये कमाल तापमान ४२ ते ४५ अंश सेल्सिअसपर्यंत पोचले आहे. तापमानातील फरक सरासरीपेक्षा ३-४ अंशाने जास्त आहे. मुख्यतः उशिरा येणाऱ्या फुलोऱ्याच्या बागेत व पारंपरिक पद्धतीने देण्यात येणाऱ्या सिंचनामुळे बागेत पानांची व फळांची मोठ्या प्रमाणात गळ होत आहे. पुरेसे पाणी दिले जात असलेल्या बागामध्ये लहान संत्रा फळांवर जिवाणूजन्य काळे डाग येत आहेत. त्यामुळे लहान फळांची गळ होत आहे.

उपाय योजना :

• सिंचनाच्या नियमित वेळापत्रकाप्रमाणे प्रति झाड पाण्याचे नियोजन करावे. मे महिन्यामध्ये १६० ते १८० लिटर पाणी/दिवस/झाड ठिबक सिंचनाद्वारे द्यावे. आळे पद्धतीत दुहेरी बांगडी पद्धतीने ३ ते ४ दिवसांच्या अंतराने कमी पाणी जास्त वेळा विभागून द्यावे.

• या व्यतिरिक्त झाडाच्या भोवताली काळी पाॅलीथीन (१०० मायक्रॉन जाडीची) पसरवावी. आच्छादनासाठी शेतीतील निरुपयोगी सेंद्रीय व असेंद्रीय पदार्थ वापरता येतात.

• पाण्याची तीव्र टंचाई असल्यास उपलब्ध पाणी किमान ६० ते ८० लिटर/झाड/दिवस याप्रमाणे ठिबक सिंचनाद्वारे द्यावे.

• २, ४ - डी (१५ पी.पी.एम.) १.५ ग्रॅम अधिक यूरिया किंवा पोटॅशिअम नायट्रेट या पैकी एक २ किलो प्रति १०० लिटर पाणी किंवा जीए-३, (१५ पी.पी.एम.) १.५ ग्रॅम अधिक पोटॅशिअम नायट्रेट २ किलो प्रति १२० लिटर पाणी

• पुढील फवारणी १५ दिवसांच्या अंतराने करावी.

• जिवाणूजन्य काळे डाग आढळल्यास, फवारणी काॅपर आॅक्झिक्लोराईड ३ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी

टीप : १० दिवसांच्या अंतराने दोन वेळा फवारणी करावी.

संपर्क : डॉ. एम. एस. लदानिया, ०७१२-२५००३२५ (संचालक, केंद्रीय लिंबूवर्गीय फळ संशोधन संस्था, नागपूर.)