Medicinal Plants :

वर्षा चव्हाण, डॉ. दीपाली चाटसे

सर्पगंधा

त्वचा विकार जसे की सोरायसिस, जास्त घाम येणे आणि त्वचेला खाज सुटणे यांसारख्या समस्यांमध्ये उपचार करण्यासाठी उपयुक्त आहे.

बद्धकोष्ठतेचा त्रास असल्यास, सर्पगंधा ही औषधी वनस्पती गुणकारी मानली जाते.

सर्पगंधा या औषधी वनस्पतीचा वापर बऱ्याच वेळा साप, विंचू, सरपटणारे प्राणी आणि इतर विषारी कीटकांनी डंख मारल्यावर प्राथमिक उपचार करण्यासाठी वापरली जाते. मात्र विषारी प्राण्यांनी डंख मारल्यानंतर त्वरित डॉक्टरांना भेटून योग्य औषधोपचार घेणे आवश्यक आहे.

तुळस

आपल्या सर्वांच्या घरासमोर असलेली तुळस अनेक औषधी गुणधर्मांनी युक्त असते. तुळस ही बहुगुणकारी वनस्पती म्हणून ओळखली जाते.

तुळशीच्या बियांमध्ये फ्लेवोनाइड आणि फेलोनिक असते. त्याचा शरीरातील रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यास उपयोग होतो.

सर्दी, खोकला यामध्ये तुळशीची पाने चघळल्यास आराम मिळतो.

विविध ॲलर्जी, त्वचा विकार, दातदुखी अशा अनेक समस्यांमध्ये तुळस उत्तमरीत्या काम करते.

रक्तशुद्धीसाठी तुळस गुणकारी मानली जाते.

तुळशीमध्ये असणारे ॲण्टिऑक्सिडंट शरीराला होणाऱ्या फ्री रेडीकल्सच्या प्रभावापासून संरक्षित करते. 

- वर्षा चव्हाण, ७४९८५१९१३१

(सहायक प्राध्यापक, उद्यानविद्या विभाग, कृषी महाविद्यालय, दहेगाव, ता. वैजापूर, जि. छत्रपती संभाजीनगर)