जळगाव ः खानदेशातील हुकमी कोरडवाहू रब्बी पीक (Rabi Jowar) म्हणून ओळख असलेल्या दादर ज्वारीचे (Rabi Jowar) पीक जोमात आहे. पीक सर्वत्र निसवले आहे. त्याची वाढही थंडीमुळे (Cold Weather) जोमात आहे. दादर ज्वारीस थंड व निरभ्र वातावरण हवे असते. खानदेशात यंदा दिवाळीलाच अनेकांनी कोरडवाहू दादरची पेरणी (Dadar Jowar Sowing) पूर्ण केली.

काही शेतकऱ्यांनी दिवाळीनंतरही पेरणी केली. वेळेत पेरणी केलेल्या दादर ज्वारी पिकात १० दिवसांपूर्वीच निसवण झाली आहे. त्यात दाणे पक्व होत आहेत. दादर ज्वारीची खानदेशात यंदा सुमारे ३५ हजार हेक्टरवर पेरणी झाली आहे.

हरभऱ्यानंतर दादर ज्वारीची पेरणी केली जाते. तसेच दादर ज्वारी व संकरित किंवा बागायती क्षेत्रातील इतर ज्वारीची मिळून सुमारे ६५ हजार हेक्टरवर पेरणी झाली आहे.

हरभऱ्यानंतर ज्वारीची खानदेशात पेरणी केली जाते. तापी, गिरणा, अनेर, पांझरा नदीकाठच्या काळ्या कसदार जमिनीत ही पेरणी उडीद, मूग, सोयाबीन आदी पिकांखालील क्षेत्र रिकामे झाल्यानंतर करण्यात आली होती. यंदा पाऊसमान चांगले असल्याने ओलावा चांगला होता. त्यात पीक जोमात उगवले व त्याची वाढही चांगली झाली.

मध्यंतरी ढगाळ वातावरण राहिल्याने पिकाची हवी तशी वाढ दिसत नव्हती. परंतु जशी थंडी वाढली, तशी पिकाची वाढही जोमात दिसू लागली आहे. काही शेतकऱ्यांनी दादर ज्वारीचे एकदाही सिंचन केलेले नाही. तर काही शेतकऱ्यांनी एकदा सिंचन केले आहे. तापी नदीकाठी कोरडवाहू दादर ज्वारी अधिक आहे.

निसवलेल्या पिकात पक्ष्यांपासून संरक्षणासाठी राखण करावी लागत आहे. पिकाची वाढ १३ ते १५ फूटांपर्यंत आहे. त्यावर कणसाचे वजन आहे. हवा आल्यास पीक आडवे होण्याची शक्यताही असते.

दादर ज्वारीचे दर मागील वर्षी प्रतिक्विंटल तीन हजार रुपयांपर्यंत होते. तसेच कडब्यासही प्रतिशेकडा तीन ते साडेतीन हजार रुपयांचा दर होता. यामुळे यंदाही दर टिकून राहतील, अशी अपेक्षा शेतकऱ्यांना आहे. दादर ज्वारीची पेरणी जळगावात चोपडा, जळगाव, अमळनेर, भडगाव, चाळीसगाव या भागांत अधिक आहे.

पीक संरक्षणासाठी रात्रीचे जागरण

धुळ्यातील शिंदखेडा, शिरपूर, धुळे, नंदुरबारमधील शहादा तालुक्यात दादर ज्वारी पीक अधिक आहे. मागील हंगामात एकरी आठ ते १० क्विंटल उत्पादन हाती आले होते. यंदाही चांगले उत्पादन शेतकऱ्यांना अपेक्षित आहे.

तापी, गिरणा, अनेर नदीच्या क्षेत्रांत पिकाची वन्यप्राणी हानी करीत आहेत. त्यामुळे नुकसान होत असून, शेतकऱ्यांना रात्री पिकाच्या संरक्षणासाठी जावे लागत आहे.