Nagpur Seed Hub: नागपुरात जवस सीड हबला केंद्राची मान्यता: जवस शेतीला मोठा आधार

Nagpur News: देशात तेलबियावर्गीय पिकाच्या लागवड व बीजोत्पादनाला प्रोत्साहन भारतीय कृषी संशोधन परिषदेअंतर्गत देशात ७ सीड हबला मान्यता देण्यात आली आहे. त्यातील जवस पिकाचे सीड हब डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठांतर्गत नागपूर येथील जवस संशोधन केंद्राला मंजूर झाले आहे.

भारतीय तेलबिया संशोधन संस्था (हैदराबाद) यांच्या माध्यमातून नागपुरातील जवस संशोधन केंद्राचे संनियंत्रण होते. पूर्व विदर्भातील धानपट्ट्यात उत्पन्नक्षम पिकांना प्रोत्साहन देण्याच्या प्रयत्नातून ‘पंदेकृवी’अंतर्गत असलेल्या या केंद्राने जवस, मोहरी लागवडीसाठी पीक प्रात्यक्षिकांवर भर दिला आहे. गेल्या हंगामात जवसाचे ५५०, तर मोहरीचे ४०० प्रात्यक्षिकांचा कार्यक्रम या भागात राबविण्यात आला.

भंडारा जिल्ह्यात मोहरीला प्रोत्साहन दिले जात असून, तर चंद्रपूरमध्ये जवस पिकाला प्रोत्साहन दिले जात आहे. प्राथमिक अभ्यासात जवस हे चंद्रपूरचे पारंपरिक पीक असल्याचे लक्षात आले. जवस तेल खाण्यावरही या भागातील नागरिकांचा भर होता. त्यामुळे या भागात जवस शेतीला प्रोत्साहन दिले जात आहे. २५० ते ४०० रुपये किलोचा दर जवस तेलाला मिळत असल्याची माहिती जवस संशोधन केंद्राच्या डॉ. बिना नायर यांनी दिली.

सीड हबला मान्यता

कृषी मंत्रालयाच्या तेलबिया विभागाकडून देशात सोयाबीन, करडई, कारळ याप्रमाणे सात सीडहबला १७ जानेवारी २०२५ रोजी मान्यता देण्यात आली. यातील जवस करिताचे सीड हब नागपूरला मंजूर झाले आहे. याकरिता एक कोटी रुपयांची तरतूद आहे. गोदाम, सिंचन यांसह इतर संसाधनाकरीता ५० लाख रुपये, तर उर्वरित ५० लाख रुपये हा फिरता निधी राहील. सध्या मंजूर निधीपैकी १५ टक्‍के प्राप्त झाला आहे. प्रकल्पातून २५ क्‍विंटल ब्रिडर सीड दर वर्षी तयार होईल. महाबीज किंवा राष्ट्रीय बियाणे महामंडळाला याचा पुरवठा होतो. राष्ट्रीय खाद्यतेल मिशनअंतर्गत हा प्रकल्प आहे.