Paddy Variety : कोकणवासीयांसाठी भाताचे ‘कोकण सुहास’ वाण विकसित

Ratnagiri News : कोकण कृषी विद्यापीठाच्या रत्नागिरीतील शिरगाव भात कृषी संशोधन केंद्राने सुपर बासमती या भात वाणावर गॅमा किरणांची प्रक्रिया करून नवीन सुवासिक ‘कोकण सुहास’ भाताचे वाण विकसित केले आहे. या वाणाला अकोला येथे झालेल्या ५२ व्या संयुक्त कृषी समितीत मान्यता मिळाली आहे. पुढील हंगामात हे वाण शेतकऱ्यांना उपलब्ध होईल, असे संशोधन केंद्राचे प्रभारी अधिकारी डॉ. विजय दळवी यांनी सांगितले.

शिरगाव केंद्राने आतापर्यंत भात पिकामध्ये एक संकरित वाण सह्याद्री ५ आणि १२ विकसित करून प्रसारित केले आहे. त्यामध्ये रत्नागिरी-१, रत्नागिरी-२४, रत्नागिरी-५, रत्नागिरी-६, रत्नागिरी-७ व रत्नागिरी-८ या जाती प्रामुख्याने खूपच लोकप्रिय आहेत.

शेतकऱ्यांकडून बासमती भात वाणाची सर्वाधिक विचारणा केंद्राकडे करत आहेत. कोकणात खरीप हंगामात भात फुलोऱ्याच्या वेळी तापमानात वाढ होते. त्यामुळे सुवासिक वाणाची कोकणामध्ये लागवड केली तर त्याला अपेक्षित वास येत नाही.

भाताचा वास हा मुख्यत्वे जमिनीचा प्रकार व तापमान या दोन मुख्य घटकांवर अवलंबून आहे. या सर्व बाबींचा विचार करून शिरगाव कृषी संशोधन केंद्राने सुपर बासमती या भात जातीच्या बियाण्यांवर प्रक्रिया करून नवीन सुवासिक वाण निर्माण केले आहे. या वाणाला महाराष्ट्रातील चारही कृषी विद्यापीठांतून ‘कोकण सुवास’ नावाने मान्यता देण्यात आली आहे. ही जात विकसित करण्यामध्ये डॉ. भरत वाघमोडे, डॉ. विजय दळवी, डॉ. संजय भावे आणि डॉ. नीलेश सोनोने या शास्त्रज्ञांचा मोलाचा सहभाग आहे.

ही आहेत वैशिष्ट्ये

‘कोकण सुहास’ ही जात हळवी (११५-१२० दिवस) असून ११०-११५ सेंमी ऊंच वाढते. या जातीचा तांदूळ अति बारीक व लांबट (बासमतीसारखा) असून सुवासिक आहे. त्याचे उत्पन्न सरासरी ४५ ते ५० क्विंटल प्रतिहेक्टर मिळते. काही शेतकऱ्यांनी गेली दोन वर्षे प्रयोग केल्यावर तांदळाची प्रत चांगली असल्याचे निष्कर्ष दिलेले आहेत. पुढील हंगामामध्ये या जातीचे बियाणे शिरगाव कृषी संशोधन केंद्र, या ठिकाणी उपलब्ध होईल.