Cotton Seed Shortage: तेलंगणात कापूस बियाणे टंचाईच; कापूस लागवड वाढणार

Pune News: तेलंगणा राज्यात यंदा कापूस लागवड वाढण्याचा अंदाज आहे. कापूस बियाण्याची मागणीही वाढून १ कोटी ७ लाख पाकीटांवर पोचण्याचा अंदाज. मात्र वाढलेली मागणी पूर्ण करण्यासाठी बियाण्याचा साठा नाही. मागणीच्या केवळ निम्म्या बियाण्याचा पुरवठा असल्याचे उद्योगांचा दावा आहे. त्यामुळे बोगस बियाण्याचा शिरकाव बाजारात होऊ शकतो, अशी भीती बियाणे उद्योगाने व्यक्त केली.

तेलंगणात कापूस हे पारंपरिक पीक आहे. तेलंगणात पेरणीयोग्य क्षेत्रावर तब्बल ४० टक्के कापूस पीक होते. मात्र मध्यंतरी कमी भाव, कीड-रोगांचा प्रादुर्भाव यामुळे शेतकऱ्यांनी कापसाकडे पाठ फिरवली होती. मात्र मागील तीन हंगामात शेतकऱ्यांना चांगला दर दिसला. चालू हंगामातही हमीभावाने तेलंगणात सर्वाधिक खरेदी झाली होती. त्यामुळे तेलंगणातील शेतकरी पुन्हा कापसाकडे वळत आहेत. कडधान्य, मका, सोयाबीन आणि हळद उत्पादक आता कापूस पिकाकडे वळले आहेत.

तेलंगणात २०२४ च्या हंगामात १८ लाख हेक्टरवर कापसाची लागवड झाली होती. तर यंदा २० लाख ५० हजार हेक्टरवर लागवडीचे उद्दीष्ट आहे. त्यामुळे कापूस बियाण्याची मागणी मोठ्या प्रमाणात वाढणार आहे. एवढ्या मोठ्या क्षेत्रावर कापूस लागवडीसाठी १ कोटी ७ लाख बियाणे पाकीटांची आवश्यता आहे. तसेच आपत्कालीन परिस्थितीत १५ टक्के साठा ठेवणे गरजेचे आहे, असे तेलंगणा कृषी विभागाचे म्हणणे आहे.

तेलंगणातील एकूण बियाणे उपलब्धतेचा विचार केला तर एकूण मागणीच्या केवळ अर्धाच पुरवठा आहे. त्यामुळे तेलंगणातील शेतकऱ्यांना पेरणीच्या तोंडावर पुरेशे बियाणे मिळेल की नाही, याबाबत शंका असल्याचे उद्योगांचे म्हणणे आहे. कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी दावा केला की २ कोटी ४० लाख कापूस बियाणे पाकीटे उपलब्ध करण्याचे काम सुरु आहे. पण लाॅजिस्टीकच्या अडचणी आणि बाजारात पुरवठा करण्यातील अडचणी लक्षात घेता मोठा आव्हान असणार आहे.

बोगस बियाणे येण्याची भीती

शेतकऱ्यांची कापूस बियाण्याला मागणी वाढणार आहे. पण त्यातुलनेत पुरठा कमी आहे. पेरणी सुरु झाल्यानंतर शेतकऱ्यांची बियाणे खरेदीसीठा झुंबड उडणार आहे. पण मुळातच पुरवठा कमी असल्याने काही असमाजिक घटक शेतकऱ्यांच्या माथी बोगस बियाणेही मारू शकतात. यासाठी तेलंगणा कृषी विभागाने धोरण आखण्याची गरज आहे, असे बियाणे उद्योगांनी म्हटले आहे.