Land Information Map : जमिनीची माहिती देणारा नकाशा तयार

Nagpur News : ‘‘राज्यातील १५ जिल्ह्यांच्या जमीन संरचनेची माहिती देणारा खास जमीन नकाशा तयार करण्यात आला आहे. या अभिनव अशा जमीन नकाशा पत्रिकेचे प्रकाशन अकोला कृषी विद्यापीठात आयोजित संयुक्‍त संशोधन परिषदेत होईल,’’ अशी माहिती राष्ट्रीय मृदा विज्ञान व जमीन उपयोगिता संस्थेचे संचालक डॉ. नितीन पाटील यांनी दिली.

डॉ. पाटील म्हणाले, ‘‘विदर्भातील बहुतांश माती ही कापसासाठीची काळी जमीन आहे. यामध्ये ४० ते ७५ टक्‍के चिकणपणा (क्‍ले पार्टिकल) राहतो. ही माती पाणी आल्यानंतर प्रसरण पावते आणि पाणी नसल्यास आकुंचन पावते. त्यामुळे उन्हाळ्यात हिला भेगाही पडतात आणि पावसाळ्यात त्या भरतात देखील.

पहिल्या महिन्याच्या पावसात भेगा भरल्यानंतर मातीच्या गुणधर्मामुळे त्या पुढील टप्प्यात पाणी आत झिरपत नाही आणि ते वरच्या बाजूस साचून राहिल्याने पूर येतो. मराठवाड्यातील माती त्या तुलनेत कमी चिकणपणाची आहे. परिणामी या भागात दुष्काळस्थिती अधिक राहते.’’

‘‘संस्थेच्या वतीने पहिल्या टप्प्यात विदर्भातील ११, मराठवाड्यातील चार अशा १५ जिल्ह्यांच्या जमीन नकाशाचे काम हाती घेण्यात आले. सॅटेलाइटकडून प्राप्त माहितीचे पृथक्करण, प्रत्यक्ष बांधावर संकलित नमुने या आधारे हा नकाशा परिपूर्ण करण्याचा प्रयत्न केला आहे.

३० बाय ३० मीटर क्षेत्रातील नमुने घेत हे काम केले. याद्वारे शेतकऱ्यांसाठी व शेतीसाठी आवश्‍यक जमिनीचा पोत, खोली, पीएच, सामू अशाप्रकारची माहिती देण्यात आली आहे. मातीचे आरोग्य तसेच इतर धोरणात्मक निर्णय घेताना या माहितीचा उपयोग होईल,’’ असे डॉ. पाटील म्हणाले.