Onion Market : ‘नाफेड’पेक्षा बाजार समित्यांत कांद्याला दर अधिक

Nashik News : केंद्र सरकारच्या भाव स्थिरीकरण निधी योजनेअंतर्गत होणारी कांदा खरेदी ही शेतकऱ्यांच्या हिताची असल्याचा दावा वारंवार करण्यात येतो.मात्र ही खरेदी शेतकऱ्यांच्या पथ्यावर नसल्याचे समोर आले आहे. कृषी उत्पन्न बाजार समिती आणि खासगी बाजार समित्यांमध्ये कांद्याला प्रतिक्विंटल सरासरी २,३०० ते २,५०० रुपये दर मिळत आहे.मात्र कांद्याच्या गुणवत्तेचे संबंधित अटी-शर्तीचे निकष लावूनही ‘नाफेड’ व ‘एनसीसीएफ’ या केंद्रांवर खरेदी क्विंटलमागे ४०० ते ५०० रुपयांनी दर कमी आहे. परिणामी शेतकऱ्यांनी खरेदी केंद्रांकडे पाठ फिरवल्याने चित्र आहे.

केंद्र सरकारच्या ग्राहक व्यवहार विभागाने यंदा कांद्याचा संरक्षित साठा (बफर स्टॉक) करण्यासाठी भाव स्थिरीकरण निधी योजनेअंतर्गत रब्बी कांदा खरेदीचा लक्ष्यांक ५ लाख टन इतका निश्चित केला आहे. त्यापैकी ‘नाफेड’ व ‘एनसीसीएफ’ या दोन्ही केंद्रीय खरेदीदार संस्थांना प्रत्येकी २.५ लाख टन खरेदी लक्ष्यांक विभागून दिला आहे. त्यानुसार दोन्ही संस्थांनी मे महिन्याच्या पहिल्या सप्ताहात खरेदीची तयारी सुरू केली.

मात्र निविदा प्रक्रिया रखडल्याने खरेदी प्रक्रिया सुरू करण्यात दिरंगाई झाली. पूर्वी कांदा खरेदीचे दर या दोन्ही खरेदीदार संस्था निश्चित करत असे. मात्र आता ग्राहक व्यवहार विभाग हा दर पाठवत असल्याने यात गोंधळ आहे. तर खुल्या बाजाराच्या तुलनेत त्यात मोठी तफावत असल्याने कमी दराने कांदा खरेदीचा केंद्रचा डाव असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.

केंद्राची भूमिका शेतकरू हिताची नाहीच...

‘नाफेड’ व ‘एनसीसीएफ’ या दोन्ही खरेदीदार संस्था कांदा खरेदी करताना निर्यातक्षम मालासारखी गुणवत्ता तपासून खरेदी करतात. असे असताना सध्या बाजारातील दुय्यम प्रतवारीच्या मालाचे दर प्रतवारीच्या मालाला खरेदी केंद्रांवर दिले जात आहे.त्यामुळे खुल्या लिलाव पद्धतीच्या तुलनेत हे दर स्पर्धात्मक नाहीत. परिणामी शेतकऱ्यांनी याकडे पाठ फिरवली आहे.

तर केंद्रीय स्तरावरून २ जून रोजी कांद्याला प्रतिकिलो २१ रुपये ५ पैसे इतका दर पाठविण्यात आला. याच दराने सध्या केंद्रांवर खरेदी सुरू असल्याचे समजते. पूर्वी कांद्याची खरेदी करण्यापूर्वी दर ठरवण्याचे अधिकार खरेदीदार संस्थांना होते. तर आता यात बदल करून आता थेट केंद्र सरकारच्या ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाच्या माध्यमातून हे दर येत आहेत. परिणामी ३० हजार क्विंटलच्या आत ही कांदा खरेदी झाली आहे.त्यामुळे यंदा लक्ष्यांक पूर्ण होतो की नाही, याबाबत मोठी साशंकता आहे.