दुष्काळी परिस्थिती दुभत्या जनावरांना पुरेसा हिरवा चारा देणे गरजेचे आहे. यासाठी हायड्रोपोनिक्स पद्धतीने चारा उत्पादन फायद्याचे ठरते. गेल्या दोन वर्षांपासून कमी खर्चाच्या हायड्रोपोनिक्स तंत्रज्ञानाबाबत विज्ञान आश्रमामध्ये प्रयोग करण्यात येत आहेत. या प्रयोगाचे चांगले निष्कर्ष हाती आले आहेत.

हायड्रोपोनिक्स तंत्रज्ञानामध्ये मातीचा उपयोग न करता फक्त पाण्याच्या सहाय्याने उभ्या मांडणीत ट्रेमध्ये चारा उत्पादन घेतले जाते. या पद्धतीमध्ये कमी पाणी, कमी जागा आणि कमी खर्चात हिरवा चारा उत्पादन करता येते. यामध्ये गहू, मका, बार्ली या चाऱ्याचे उत्पादन घेता येते. या पद्धतीत एक किलो बियाण्यापासून ६ ते ७ किलो चारा ८ ते १० दिवसात तयार होतो.

हायड्रोपोनिक्स चारा उत्पादन

 - रणजित शानबाग, ९५७९७३४७२० (विज्ञान आश्रम, पाबळ, जि. पुणे)