Food Processing Clusters : राजस्थानमध्ये 50 नवीन कृषी-प्रक्रिया क्लस्टर्स स्थापन करण्यात यावे, अशी मागणी अखिल राज्य व्यापार आणि उद्योग संघटना (राजस्थान), राजस्थान स्थित व्यापारी संस्था, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्याकडे केली आहे. राजस्थानच्या सकल देशांतर्गत उत्पादनाच्या (जीडीपी) अंदाजे २५ टक्के वाटा असलेल्या कृषी आणि संबंधित क्षेत्रांच्या महत्त्वपूर्ण योगदानावर असोसिएशनने भर दिला आहे.

असोसिएशनचे कार्याध्यक्ष प्रेम बियाणी यांनी असा विश्वास व्यक्त केला की, या अन्न प्रक्रिया क्लस्टर्सच्या स्थापनेमुळे चांगल्या गुणवत्तेच्या उत्पादनांची निर्यात होईल. तसेच स्थानिक बाजारपेठेची मागणी पूर्ण होईल.

या उपक्रमामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाला चांगला भाव मिळून फायदा होईल. त्याचबरोबर या युनिट्समध्ये कृषी आधारित उत्पादनांची साखळी तयार केल्यास सरकारवरील बोजा देखील कमी होईल, असे बियाणी म्हणाले.

राजस्थानने आधीच कृषी-प्रक्रिया, कृषी-व्यवसाय आणि कृषी-निर्यात प्रोत्साहन धोरण लागू केले आहे. या धोरणाच्या माध्यमातून कृषी-प्रक्रिया युनिट्स आणि पायाभूत सुविधा प्रकल्पांसाठी व्याज अनुदानासह प्रोत्साहन आणि सवलती देण्यात येतात.

शेतीमधील विविध पिकांच्या उत्पादनात राजस्थानचा मोठा वाटा असल्याचे आकडेवारीवरून स्पष्ट होते. देशाच्या एकूण बाजरी उत्पादनापैकी ४२ टक्के, मोहरीचे ४५ टक्के, तेलबियांचे २२ टक्के, तीळाचे १७ टक्के, भुईमूगाचे १९ टक्के, चनाचे २० टक्के, ज्वारीचे १३ टक्के आणि गवारचे ८५ टक्के उत्पादन राज्यात होते.

२०२१-२२ या आर्थिक वर्षात राजस्थानने प्रमुख क्षेत्रांमध्ये विक्रमी उत्पादन घेतले आहे. राज्यात ९ लाख ५६ हजार टन फळे, २३ लाख टन भाजीपाला, १० लाख टन मसाले, 10 लाख टन तेलबिया, २५४ लाख टन अन्नधान्य आणि कडधान्ये उत्पादन होते. हे आकडे राजस्थानमध्ये कृषी-प्रक्रिया क्लस्टर्स स्थापन करण्याची आवश्यकता अधोरेखित करतात.