The use of information technology will be important in the agro-processing industry 
कृषी सल्ला

शेतकरी उत्पादक संस्थांसाठी डिजिटल तंत्रज्ञानाची आवश्यकता

शेतकरी उत्पादक कंपन्यांची सुरवात शेतकऱ्यांना पर्यायी बाजारपेठ उपलब्ध होण्याच्या अनुषंगाने झाली आहे. त्यामुळे शेतकरी कंपनीकडे आधुनिक तंत्रज्ञान असणे गरजेचे आहे.

मिंलीद आकरे, प्रशांत चासकर

शेतकरी उत्पादक कंपन्यांची सुरवात शेतकऱ्यांना पर्यायी बाजारपेठ उपलब्ध होण्याच्या अनुषंगाने झाली आहे. त्यामुळे शेतकरी कंपनीकडे आधुनिक तंत्रज्ञान असणे गरजेचे आहे. गेल्या दोन वर्षांचा अनुभव पाहता अल्प भूधारक शेतकरी आणि इतर मूल्य साखळीतील सभासद यांना बळकट करण्यासाठी डिजिटल तंत्रज्ञानाची आवश्यकता आणि भूमिका पूर्वीपेक्षा अधिक स्पष्ट झाली आहे. २०२० मध्ये कोरोना साथीचा प्रारंभ होताना, सर्वसामान्यांच्या व समाजातील सर्व स्तरावरील घटकांच्या हालचालींवर बंधने आणली गेली.  वेगवेगळ्या देशातील लॉकडाउनच्या चक्रामुळे शेतकरी आणि इतर भागीदारांमधील प्रगतीमध्ये अडथळा तयार झाला. यामुळे जवळपास सर्व स्तरातील घटकांनी विक्री व वितरण व्यवस्था ऑनलाइन पद्धतीने राबविण्यास सुरवात केली. यास शेतकरी, सुशिक्षित बेरोजगार, शेतकरी गट, शेतकरी उत्पादक कंपन्या व महिला बचत गटांबरोबरच महिला गटांचे संघ यांनी आघाडी घेण्यास सुरवात केली आहे. त्याचप्रमाणे राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय संस्थांनी उत्पादन वाढीबरोबरच संशोधन व विक्री व्यवस्थेमध्ये  डिजिटल तंत्रज्ञान वापरण्यास प्रकर्षाने सुरवात झाली आहे .   अविकसित देशाचे उदाहरण घ्यावयाचे झाल्यास, केनियातील बटाटा शेतीचे देता येईल. आंतरराष्ट्रीय बटाटा केंद्र (सीआयपी) आणि त्याचे भागीदार यांनी प्रोत्साहन दिलेले नवीन डिजिटल तंत्रज्ञान व निगडित साधने, बटाटा शेती व इतर खाद्य प्रणालीच्या बाजारपेठेत बदल घडवून आणत आहेत. शेतकऱ्यांना व कृषी विस्तार अधिकारी यांना तसेच बाजारपेठांना तांत्रिक माहिती वेळेवर उपलब्ध होण्याच्या अनुषंगाने डिजीटायझेशनच्या माध्यमातून प्रयत्न केले गेले. केनियामध्ये, आंतरराष्ट्रीय बटाटा केंद्राने एका खासगी कंपनीबरोबर भागीदारी केली. रताळे पिकासाठी सध्याच्या चांगल्या कृषी पद्धतींचे डिजिटायझेशन केले. यामुळे शेतकऱ्यांना या तंत्रज्ञानाद्वारे माहिती मिळू शकली. एका आंतरराष्ट्रीय संस्थेद्वारे अनुदानित “बायोफोर्टिफाइड पिकाचा विकास व वितरण” प्रकल्पांतर्गत २०२० पासून आंतरराष्ट्रीय बटाटा केंद्र आणि एका कंपनीने १५,००० शेतकऱ्यांना दोन भाषांमध्ये (इंग्रजी आणि स्वाहिली) विनामूल्य डिजिटल प्रशिक्षण दिले आहे.यामुळे शेतकऱ्यांना उत्पादन वाढीसोबतच गुणवत्तापूर्ण उत्पादन मिळाले.  माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर

  • सन २००० नंतर तंत्रज्ञान तयार करणाऱ्या कंपन्यांनी क्लाऊड कॉम्प्युटिंग क्रांतीची सुरुवात केली, ज्यामुळे वेब सेवांसाठी मॉडेल सादर केले गेले. यामुळे नवीन तंत्रज्ञान कंपन्यांसाठी उद्योगाच्या संधी वाढल्या. यातून स्टार्टअप युग सुरू झाले. यामुळे जागतिकीकरणाला चालना मिळाली. 
  • ताजी फळे व भाजीपाला उत्पादनांचा व्यापार पाहिला तर नावीन्यपूर्ण तंत्रज्ञान हे ग्राहकांच्या गरजांमधून निर्माण होत आहे. 
  • मोठ्या ताज्या शेतीमाल निर्यातदारांच्या निर्यात प्रक्रियेच्या नुकत्याच झालेल्या संशोधनातून वाटाघाटी करण्यासाठी आणि व्यापारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरासरी ४० बाह्य आणि अंतर्गत मानके तयार करण्यात आली आहेत. 
  • जागतिक स्तरावरील एका खासगी कंपनीने माहितीचे आदान प्रदान करण्यासाठी तंत्रज्ञान तयार केले असून या टचपॉइंट्समध्ये किंमती तपासण्यासाठी खासगी माहिती देवाण-घेवाण गट, खरेदीदार शोधण्यासाठी संपर्क, खरेदी करारासाठी ई-मेल आणि पुढील कागदपत्रे आणि व्यापार अमलात आणण्यासाठी ई-मेल यांचा समावेश आहे. ही प्रक्रिया करण्यासाठी निर्यातदारांना मोठ्या प्रमाणात प्रशिक्षित मनुष्यबळाची आवश्यकता असते. परंतु या तंत्रज्ञानामुळे कमी मनुष्यबळ लागते व कामाची अचूकता वाढते. 
  • संशोधनात असे दिसून आले आहे, की निर्यातदारांना उत्पादनांच्या किमती कमी कालावधीत, खरी माहिती संदर्भासह शोधण्यात बऱ्याच अडचणींना सामोरे जावे लागते. आंतरराष्ट्रीय व्यापारासाठी सरकारी डेटा कित्येक महिन्यांपासून किंवा अगदी वर्षांपर्यंत अद्ययावत नसतो आणि सर्वेक्षण केलेला डेटा बऱ्याच वेळा अविश्वसनीय असतो. माहितीची विश्वासार्हता आणि माहितीचे एकत्रीकरण या दोन समस्या डिजिटल ट्रेडिंग सोल्यूशनने सोडविल्या जाऊ शकतात.
  • शेतकरी उत्पादक कंपन्यांची सुरवात पर्यायी बाजारपेठ उपलब्ध होण्याच्या अनुषंगाने झाली आहे. त्यामुळे शेतकरी कंपनीकडे आधुनिक तंत्रज्ञान असावे
  • बऱ्याच प्लॅटफॉर्मवर व्यापार प्रक्रिया सुधारण्यासाठी डिजिटल ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्म तयार करण्याचा प्रयत्न केला गेला आहे. याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे कांद्याच्या व्यापारासाठी न्यूझीलंडमधील ऑनलाइन बाजार. या देशांत कांद्याच्या व्यवहारासाठी अशा प्रकारचे उच्च तंत्रज्ञान असलेली यंत्रणा तयार करण्यात आली आहे. व्यापार सुधारणेमुळे निर्यातदार आपला विद्यमान व्यापार संबंध अशा तंत्रज्ञानाद्वारे वाढवीत आहेत. यामुळे जगभरातील खरेदीदारांशी संपर्क होऊ लागला आहे. वर्षभर कांदा पुरवठा करण्यासाठी खरेदीदारांना एक स्टॉप शॉपचा पर्याय उपलब्ध झाला. इजिप्त, भारत, नेदरलँडमधील निर्यातदारांकडून ते कांदा खरेदी करतात. 
  • - प्रशांत चासकर,  ९९७०३६४१३०. (कृषी व्यवसाय पणन व्यवस्थापक, महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्या,साखर संकुल,‍शिवाजीनगर, पुणे)

    ॲग्रोवनचे सदस्य व्हा

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Maharashtra Election Result 2024 Live : शेतकऱ्यांची नाराजी निवडणुकीत का उमटली नाही?

    Tur Cultivation : बांधावरील तूर ठरतेय वरदान

    Sugarcane Season 2024 : आपल्या कामाने ‘आष्टीशुगर’आघाडीवर राहील

    Paddy Threshing : विक्रमगडमध्ये पारंपरिक भातमळणी

    Wild Animal Attack : दोन दिवसांत दोन शेळ्यांवर बिबट्यासदृश प्राण्याचा हल्ला

    SCROLL FOR NEXT