Tomato Cultivation : खरीप हंगामात टोमॅटो लागवड ही मे ते जून या कालावधीत रोपवाटिकेमध्ये रोपे तयार करून जून ते जुलै महिन्यात पुनर्लागवड केली जाते. जमीन, बियाणे, रोपवाटिका, पुनर्लागवड, सिंचन आणि खतांचे योग्य व्यवस्थापन केल्यास दर्जेदार उत्पादन मिळण्यास मदत होते.

साधारणपणे सरळ वाणांसाठी ४०० ग्रॅम व संकरित वाणांसाठी १२५ ग्रॅम बियाणे प्रति हेक्टरसाठी बियाणे पुरेसे होते.  १ हेक्टर क्षेत्रावर लागवडीसाठी ३ गुंठ्यांची रोपवाटिका पुरेशी असते.

लागवडीसाठी सुधारित तसेच संकरित वाणांची निवड करावी. टोमॅटोचे सुधारित, संकरित वाण कोणते आहेत याविषयीची माहिती पाहुया. 

सुधारित वाण  

टोमॅटोमध्ये सरळ व संकरित प्रकारात विविध वाण उपलब्ध आहेत. महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाने स्थानिक, मध्यम ते लांबच्या पल्ल्याच्या बाजारपेठेसाठी विविध वाण प्रसारित केलेले आहेत.

अ) सरळ वाण

१) धनश्री - टोमॅटोचा धनश्री वाण मध्यम वाढणारा जवळच्या ते मध्यम पल्ल्याच्या बाजारपेठेसाठी उपयुक्त आहो. या वाणापासून हेक्टरी ४५ ते ५० टन उत्पादन मिळते.  हा वाण फळ पोखरणारी अळी व विषाणूजन्य रोगास प्रतिकारकक्षम असून १६५ दिवसात उत्पादन मिळायला सुरुवात होते. 

२) भाग्यश्री

हा वाण मर्यादित वाढणारा आणि जवळच्या ते मध्यम पल्ल्याच्या बाजारपेठेसाठी योग्य आहे.  हेक्टरी ४० ते ४५ टन उत्पादन मिळते.  १६५ दिवसात उत्पादन मिळायला सुरुवात होते. हा वाण फळे पोखरणारी अळी व विषाणूजन्य रोगास प्रतिकारक्षम आहे.

ब) संकरित वाण

१) फुले राजा

हा वाण सतत वाढणारा असून लांबच्या बाजारपेठेसाठी योग्य आहे. हेक्टरी ५५ ते ६० टन उत्पादन मिळते. १८० दिवसात उत्पादन मिळायला सुरुवात होते. हा वाण फळे पोखरणारी अळी व विषाणूजन्य रोगास प्रतिकारक्षम आहे.

२) फुले केसरी

हा वाण मर्यादित वाढणारा, फळांचा रंग केसरी असून उत्पादन हेक्टरी ५५ ते ५७ टन मिळते.हा वाण विषाणूजन्य रोगांना मध्यम प्रतिकारक्षम आहे.

३) फुले जयश्री (चेरी टोमॅटो)

फुले जयश्री अमर्यादित वाढणारा असून उत्पादन हेक्टरी ५० ते ५५ टन मिळते. फळाचे सरासरी वजन ६.३० ग्रॅम मिळते. हा वाण विषाणूजन्य रोगांना मध्यम प्रतिकारक्षम आहे. 

--------------------------------------------------------

स्त्रोत - महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी