जनावरांच्या खुराकाचा खर्च कमी करण्यासाठी घरच्या घरी कमी खर्चात अधिक चांगला नैसर्गिक वनस्पतिजन्य खुराक म्हणून अॅझोला उपयुक्त अाहे. दूध उत्पादन वाढीसाठी अॅझोलाचा वापर करणे फायद्याचे आहे.

अॅझोला ही पाण्यावर वाढणारी शैवालवर्गीय वनस्पती आहे. जनावरांसाठी पूरक खाद्य म्हणून अॅझोलाचा वापर केला जातो. अॅझोला ही पाण्यात मुक्तपणे वाढणारी जलवनस्पती असून संयुक्तपणे वातावरणातील नत्र स्थिरीकरणाचे काम करते. अॅझोलामध्ये तरंगत्या रूपांतरित खोडासहित द्विदलीय लहान लहान पाने आणि मुळांचा समावेश होतो.

भातशेतीमध्ये अॅझोलाचा जैविक खत म्हणून वापर केल्यास हेक्टरी ४०-६० किलो नत्र स्थिरीकरण होते. अॅझोला हे हिरवळीच्या खतांबरोबरच दुभती जनावरे, वराह आणि बदकांसाठीही उपयुक्त खाद्य अाहे.

अॅझोलातील पोषण मूल्ये

अॅझोलाची निर्मिती

फायदे

अॅझोला देण्याची पद्धत व प्रमाण

अॅझोला थेट जसेच्या तसे जनावरांना किंवा इतर खुराकामध्ये मिसळून देता येते. दुधाळ जनावरांना दररोजच्या आहारात २ ते ३ किलो अॅझोला पशुवैद्यकाच्या सल्याने द्यावे. अॅझोला जनावरांना देण्यापूर्वी स्वच्छ धुऊन घ्यावा.

अॅझोला उत्पादनातील अडचणी  

संपर्क : अजय गवळी,  ८००७४४१७०२ (के. के. वाघ कृषी जैवतंत्रज्ञान महाविद्यालय, नाशिक)