सोयाबीनवरील किडींचे नियंत्रण व्यवस्थापन
सोयाबीनवरील किडींचे नियंत्रण व्यवस्थापन 
ॲग्रो गाईड

सोयाबीनवरील किडींचे नियंत्रण व्यवस्थापन

आर. एस. डवरे, डॉ. आर. एल.काळे

सध्या स्थितीत सोयाबीन पिकावर तुरळक स्वरूपात चक्रभुंगा व उंटअळीचा प्रादुर्भाव आढळून येत आहे. त्याच प्रमाणे काही ठिकाणी तुंबाखूची पाने खाणारी अळीही दिसून येत आहे. या किडीच्या नियंत्रणासाठी त्वरित उपाययोजना कराव्यात. चक्रभुंगा  चक्रभुंगा या किडीची मादी पानाच्या देठावर, फांदीवर किंवा मुख्यखोडावर साधारणतः १ ते १.५ सें.मी. अंतरावर एकमेकास समांतर दोन गोल; चक्र काप करून त्यामध्ये अंडी टाकतो. त्यामुळे चक्रकापाचा वरचा भाग सुकतो. अंड्यातून निघालेली अळी पानाचे देठ आणि फांदीतून आत जाते. मुख्यखोडाचा भाग पोखरते. पीक साधारणतः दीड महिन्याचे झाल्यावर चंक्रभुंग्याचा प्रादुर्भाव असलेले झाड वाढत नाही. कीडग्रस्त झाडास कमी शेंगा लागतात. उत्पादनात घट येते. 

  •    या किडीचा प्रादुर्भाव आढळून येतास चक्रकाम तयार केलेली पाने देठापासून काढून टाकावीत. त्यांचा अंडी व अळ्यासहीत नाश करावा. 
  •    आर्थिक नुकसान पातळी ः ५ ते १० टक्के चक्रभुंगा प्रादुर्भावग्रस्त झाडे. 
  •    चक्रभुंग्याचा प्रादुर्भाव आर्थिक नुकसानीपेक्षा अधिक असल्यास फवारणी प्रति लिटर पाणी 
  •    प्रोफेनोफॉस (५० टक्के प्रवाही) २ मिली किंवा 
  •    क्लोरॲण्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ टक्के) ०.३ मिली 
  • उंटअळी 

  • सोयाबीन पिकावरील उंटअळी हिरव्या रंगाची असून चालतांना ती बाक करते. अंड्यातून निघालेल्या उंटअळ्या प्रथम पानाचा हिरवा भाग खरडून खातात, तर मोठ्या अळ्या पानांचा सर्व भाग खातात. 
  •    आर्थिक नुकसान पातळी ः ४ लहान अळ्या प्रति मीटर ओळ. 
  •    आर्थिक नुकसानीची पातळी ओलांडल्यास, फवारणी प्रति लिटर पाणी
  •    इन्डोक्सीकार्ब (१५.८ टक्के प्रवाही) ०.६६ मिली 
  • तंबाखूची पाने खाणारी अळी  तंबाखूची पाने खाणारी अळी ही बहूभक्षी कीड असून, ऑगस्ट महिन्यात सोयाबीन पिकावर मुख्यत्वे या किडीचा प्रादुर्भाव आढळतो. या किडीची अळी मळकट हिरव्या रंगाची असून तिच्या शरीरावर पिवळसर नारंगी रेषा आणि काळे ठिपके असतात. पुर्ण वाढलेली अळी ३०-४० मि.मी.लांब असते. मादी पतंग पुंजक्याने पानावर अंडी घालतो. अंड्यातून निघालेल्या अळ्या सामूहिकपणे पानाचा हिरवा पदार्थ खातात. पाने जाळीदार दिसत असल्याने या किडीचा प्रादुर्भाव दूर अंतरावरून ओळखता येतो. तृतीय अवस्थेपासून अळ्या अलग अलग होऊन सोयाबीनचे पाने खातात. तीव्र प्रादुर्भावात झाडाला पाने राहत नाहीत. 

    उपाययोजना ः 

  •    सर्व प्रथम तंबाखूच्या पाने खाणाऱ्या अळीच्या अंडीपुंज पानांसह तोडून रॉकेलमध्ये टाकावेत. 
  •    प्रथम व द्वितीय अवस्थेतील एकाच पानावरील अळ्याचा पुंजका पानांसह तोडून रॉकेलमध्ये टाकून नाश करावा.
  •    नियंत्रणाकरिता स्पोडोल्युर या ल्युरसह एकरी २ ते ३ कामगंध सापळे सोयाबीन पीक ३५ ते ४० दिवसांचे झाल्यावर लावावे.
  •    सुरवातीच्या अवस्थेत ५ टक्के निंबोळी अर्काची फवारणी करावी.
  •    आर्थिक नुकसान पातळी ः पीक फुलावर येण्यापूर्वी ३ ते ४ लहान अळ्या प्रतिमीटर ओळीत. 
  •    आर्थिक नुकसान पातळी ओलांडल्यानंतर, फवारणी प्रति लिटर
  •    इन्डोक्सीकार्ब (१५.८ एस.सी.) ०.६६ मि.मी. किंवा 
  •    स्पिनेटोरम (११.७ एस.सी.) ०.९ मि.ली.
  •  : डॉ. आर. एल. काळे, ७३५०२०५७४६, (कृषी विज्ञान केंद्र, वाशीम)

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Mahavitaran : ‘महावितरण’च्या यंत्रचालक, तंत्रज्ञांचा विशेष गौरव

    Nagpur Lok Sabha : ...तर मतदानात वाढ झाली असती

    Sangli Lok Sabha Election : सांगली लोकसभा मतदार संघात १६६८ दिव्यांग, ज्येष्ठांचे मतदान

    Co-operative Credit Society : सांगलीतील २३१ सोसायट्यांचे संगणकीकरण मेअखेर पूर्ण करा

    Water Tanker Bill : टॅंकरने पाणी पुरविणाऱ्यांची १५ कोटींचे देयके थकली

    SCROLL FOR NEXT