Jalana News : कृषी विज्ञान केंद्राने केलेल्या सर्वेक्षणात ५० टक्के फळगळ ही वनस्पती शास्त्रीय कारणांनी, १५ ते २० टक्के फळगळ कीड व रोगामुळे तर १५ ते २० टक्के फळगळ ही अन्नद्रव्यांच्या कमतरतेमुळे होत असल्याचे आढळून आले, असल्याची माहिती खरपुडी कृषी विज्ञान केंद्राचे पीक संरक्षण तज्ज्ञ अजय मिटकरी यांनी दिली.

खरपुडी येथील कृषी विज्ञान केंद्राच्यावतीने आयोजित करण्यात आलेल्या कृषक सुवर्ण समृद्धी सप्ताहाच्या चौथ्या दिवशी गुरुवारी (ता. २६) शिंदे वडगाव, (ता. घनसावंगी) येथे मोसंबी पीक परिसंवादाचे आयोजन करण्यात आले होते.

त्या वेळी श्री. मिटकरी बोलत होते. कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी शिंदे वडगावचे सरपंच वसंत दामोदर भुतेकर तर कृषी विज्ञान केंद्राचे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ व प्रमुख डॉ. श्रीकृष्ण सोनुने, पीक संरक्षण तज्ज्ञ अजय मिटकरी, मृद्‌ शास्त्रज्ञ राहुल चौधरी, उद्यानविद्या तज्ज्ञ सुनील कळम, घनसावंगीचे तालुका कृषी अधिकारी डॉ. निवृत्ती पोळ, कृषिभूषण मदनराव वाडेकर, मोसंबी उत्पादक शेतकरी श्रीधर भुतेकर यांची प्रमुख उपस्थिती होती.

श्री. मिटकरी म्हणाले, की ऑगस्ट सप्टेंबर २०२३ मध्ये जालना जिल्ह्यातील जालना, अंबड, घनसांगवी या तीन तालुक्यातील १८ गावांतील जवळपास ७७ मोसंबी भागांना प्रत्यक्ष भेट देऊन हे सर्वेक्षण करण्यात आले होते. त्यातील निष्कर्षानुसार मोसंबीची वनस्पती शास्त्रीय फळगळ ही साधारणतः मे, जून महिन्यांत होते. यामध्ये ०.५ ते २ सेंटिमीटर आकाराच्या फळांची गळ होते. दुसरी फळगळ ही विविध अन्नघटकांच्या असंतुलनामुळे होते.

यामध्ये कर्बोदके आणि संजीवकांच्या असंतुलनामुळे पेशीक्षय होतो व फळगळ होते. तिसरी फळगळ ही विविध बुरशीजन्य रोगांमुळे होते. योग्य मशागत पद्धती, एकात्मिक अन्नद्रव्ये व्यवस्थापन, एकात्मिक कीड व रोग व्यवस्थापन, पाण्याचा योग्य निचरा अशा एकात्मिक पद्धतीने फळगळीचे नियंत्रण करावे, असे आवाहन या वेळी तज्ज्ञांनी केले.

प्रास्ताविक वरिष्ठ शास्त्रज्ञ व प्रमुख डॉ. श्रीकृष्ण सोनुने यांनी केले. उद्यानविद्या तज्ज्ञ सुनील कळम यांनी फळगळ नियंत्रण तसेच उत्पादन वाढीसाठी योग्य बहराची निवड, बागेची मशागत व खतांचा योग्य वापर, कीड रोगांचे नियंत्रण याबाबत मार्गदर्शन केले.

पाण्याच्या उपलब्धतेनुसार मोसंबीमध्ये आंबिया किंवा मृग यापैकी कोणताही एकच बहर घ्यावा, असे ते म्हणाले. मृद्‌ शास्त्रज्ञ राहुल चौधरी म्हणाले, की मोसंबी फळपिकात मुख्य अन्नद्रव्यांसोबतच लोह जस्त, मँगेनीज, तांबे, मॉलिब्डेनम, बोरॉन यांसारख्या सूक्ष्म अन्नद्रव्यांचा वापर करावा.

शेणखत, गांडूळ खत, कंपोस्ट खत व निंबोळी पेंड यांसारख्या सेंद्रिय खतांचा वापर करावा. झाडाच्या वयानुसार सेंद्रिय व रासायनिक खतांचा वापर करावा. कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन सुनील कळम यांनी तर आभार प्रदर्शन अजय मिटकरी यांनी केले. शिंदे वडगाव आणि पंचक्रोशीतून मोठ्या संख्येने शेतकऱ्यांची उपस्थिती होती.