Yavatmal News : १९७१ साली बीएससी (ॲग्री) केल्यानंतर नोकरीऐवजी घरच्या शेतीच्या व्यवस्थापनावर वांजरी (ता. पांढरकवडा) येथील रामकृष्ण पाटील यांनी भर दिला. जमिनीच्या सेंद्रिय कर्बावर लक्ष्य केंद्रित करीत त्यातून कापसाच्या एकरी १८ क्‍विंटल पर्यंतच्या उत्पादकतेचा पल्ला गाठण्यात ते यशस्वी झाले आहेत.

पांढरकवडा या तालुक्‍याच्या ठिकाणापासून बारा किलोमीटर अंतरावर असलेले वांजरी हे पाटील कुटुंबीयांचे मूळ गाव. या भागातील जमीन कापूस उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहे. त्यामुळेच या गावाला पांढऱ्या सोन्याचे गाव म्हणूनही ओळखले जाते. रामकृष्ण पाटील यांचे वडील (कै.) मारोतराव रामचंद्र पाटील यांची एकत्रित कुटुंबाची ४०० एकर शेती.

यातील यातील २०० एकर सीलिंग कायद्यात गेली. या कुटुंबात रामकृष्ण यांच्यासह तीन भावंड आहेत. आता या भावंडांमध्ये प्रत्येकी ७० एकर याप्रमाणे शेतीचे विभाजन झाले आहे. रामकृष्ण पाटील यांनी १९७१ साली त्यांनी बीएससी (ॲग्री) अभ्यासक्रम पूर्ण केला. त्यानंतर १९७४ साली त्यांनी वकिलीची पदवी घेतली. सहज नोकरी लागत असताना त्यांनी घरच्या शेतीत राबण्याचा निर्णय घेतला.

त्याकरिता सुरुवातीला संपूर्ण क्षेत्र ठिबकखाली आणले. यामध्ये दोन ट्रॅक्‍टर, रोटाव्हेटर व इतर संयंत्राचा समावेश आहे. शेतीमधील प्रयोगशीलतेची दखल घेत त्यांना २००० मध्ये राज्य शासनाने कृषिभूषण पुरस्कार देत गौरविले. त्यासोबतच इतरही अनेक पुरस्कार त्यांनी आपल्या नावे केले आहेत. जलसंधारणाच्या उद्देशाने २५० हेक्‍टरचा छोटा प्रकल्प या गावात आहे.

त्याकरिता रामकृष्ण पाटील यांच्यासह ग्रामस्थांनी पाठपुरावा केला. दहा वर्षांपूर्वी हा प्रकल्प जर्मन सरकारच्या निधीतून तयार झाला. या प्रकल्पातून भूजल पातळी वाढत आता बारमाही सिंचन होते. ७० पैकी ५० एकरांवर कापसाची लागवड होते.

पिकाला अन्नद्रव्य, खताचा पुरवठा ठिबकद्वारे होते. कापूस वेचणीनंतर थ्रेडरच्या माध्यमातून पऱ्हाटीच्या झाडाचा चुरा केला जातो. हे जमिनीतच कुजविल्या जाते. हा पर्याय सेंद्रिय कर्बाचा पुरवठा करण्यास सक्षम ठरत असल्याने उत्पादकता वाढल्याचे ते सांगतात. यंदा एकरी १८ क्‍विंटलची उत्पादकता मिळाली.

ज्वारीचा प्रयोग

गेल्या तीन वर्षांपासून उन्हाळी ज्वारी लागवडीचा प्रयोग केला जात आहे. यातून एकरी १५ क्‍विंटलची उत्पादकता होते. ३३०० रुपये हमीभावाने याच्या विक्रीवर भर राहतो.