Parbhani News : गुलाबी बोंड अळीचे जीवनचक्र खंडित करून येत्या खरीप हंगामात लागवड होणाऱ्या कपाशीवर गुलाबी बोंड अळीचा प्रादुर्भावाच्या नियंत्रणासाठी शेतकऱ्यांनी सद्यःस्थितीत फरदड कपाशीचे उत्पादन घेण्याचे टाळणे आवश्यक आहे असे आवाहन वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठातील कृषी कीटकशास्त्र विभाग प्रमुख डॉ. पुरुषोत्तम नेहकर यांनी केले.

२०२३ च्या खरीप हंगामात परभणी जिल्ह्यात १ लाख ९२ हजार ५२५ हेक्टरवर तर हिंगोली जिल्ह्यात ३१ हजार ३४७ हेक्टरवर कपाशीची लागवड झाली आहे. कमी पावसामुळे जमिनीतील ओलावा संपुष्टात आल्यामुळे अनेक तालुक्यात एक दोन वेचणीनंतर पानगळ होऊन कपाशीच्या पऱ्हाट्या शिल्लक दिसत होत्या.

परंतु नोव्हेंबरच्या अखेरच्या आठवड्यात जोरदार मान्सून्नोत्तर पावसामुळे जमिनीत ओलावा निर्माण झाल्यामुळे परभणी, हिंगोली जिल्ह्यांसह मराठवाड्यातील विविध जिल्ह्यातील कपाशीचे पीक हिरवे झाले आहे. सिंचनासाठी पाणी असलेले शेतकरी कपाशीच्या पीकास पाणी देत आहेत.

अनेक भागातील कपाशीला पाते, फुले लागत आहेत. पाणी, खताच्या मात्रा देऊन कपाशीचा पुनर्बहर (फरदड) घेण्याकडे अनेक शेतकऱ्यांचा कल दिसत आहेत. विविध कारणांमुळे फरदड कपाशीचे उत्पादन शेतकऱ्यांना फायदेशीर वाटते. परंतु त्यामुळे जमिनीवर दीर्घकाळ कपाशीचे पीक राहिल्यामुळे गुलाबी बोंड अळीच्या वाढीसाठी पोषक वातावरण निर्माण होते.

या बोंडअळीचा जीवनक्रम लक्षात घेऊन तिचे शाश्वत व्यवस्थापन करण्यासाठी कपाशीचा वेळेवर हंगाम संपविणे गरजेचे आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी कोणत्याही परीस्थितीत फरदडचे उत्पादन घेऊ नये. खते आदी निविष्ठांवर अनावश्यक खर्च करू नये.

आगामी खरीप हंगामातील गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी यंदाच्या हंगामातील कापसाची संपूर्ण वेचणी संपल्यानंतर शेतामध्ये कपाशीचे पीक उभे ठेवू नये. हंगाम संपल्यानंतर शेतामध्ये जनावरे किंवा शेळ्या, मेंढ्या चरण्यासाठी सोडाव्यात. पऱ्हाटीची योग्य विल्हेवाट लावावी. शेतात किंवा शेताजवळ पऱ्हाटी रचून ठेवू नये.

पऱ्हाटीत गुलाबी बोंडअळीच्या सुप्त अवस्था असतात. रोटोव्हेटर ऐवजी चुरा करणारे यंत्र श्रेडरच्या साहाय्याने पऱ्हाटीचा बारीक चुरा करून कंपोष्ट खतासाठी उपयोग करावा, असे आवाहन कीटकशास्त्रज्ञ विभागाचे डॉ. पुरुषोत्तम नेहरकर,डॉ.अनंत लाड, डॉ.योगेश मात्रे, डॉ.राजरतन खंदारे, यांनी केले आहे.