Agriculture Research Services : अमेरिकेच्या कृषी विभागाच्या कृषी संशोधन सेवेतील (ARS) शास्त्रज्ञांना अभ्यासामध्ये नी मधमाश्यांमध्ये हानिकारक ठरणाऱ्या विकृत विंग व्हायरस (DWV) विरुद्ध संरक्षणासाठी नीलहरित शैवालांचा वापर फायदेशीर ठरत असल्याचे अभ्यासामध्ये आढळले आहे.

कृषी क्षेत्रातील परागीकरणांसाठी अत्यंत महत्त्वाच्या ठरणाऱ्या मधमाश्यांच्या वसाहती विविध विषाणूंच्या प्रादुर्भावाने वेगाने नष्ट होत आहेत. त्यात विकृत विंग व्हायरस (DWV) या विषाणूसह काही विषाणू हे व्हॅरोआ कोळ्यांद्वारे वसाहतीमध्ये पसरतात. या विषाणूंच्या प्रादुर्भावामुळे मधमाश्‍यांच्या विशेषतः अळी व पुढील अवस्थांमध्ये (प्युपा आणि ब्रूड) विकृती येते आणि मृत्यू होतो. या रोगांसाठी परिणामकारक असे उपचार नसल्यामुळे मधमाशीपालन उद्योग उद्ध्वस्त होत आहेत.

बॅटन रूज, लुईझियाना येथील कृषी संशोधन सेवेच्या मधमाशी प्रयोगशाळेतील शास्त्रज्ञ व्हिन्सेंट रिसिग्लियानो म्हणाले, की आम्हाला आढळले की जनुकीय अभियांत्रिकीद्वारे विकसित केलेल्या निलहरित शैवालाचा मधमाशी आहारामध्ये वापर केल्यास विकृत विंग विषाणूचा प्रादुर्भाव बऱ्यापैकी रोखला जात असल्याचे दिसून आले. यामुळे मधमाश्‍यांची रोगप्रतिकारक क्षमता सुधारली.

रिसिग्लियानो यांच्या मते, नीलहरित शैवाल या एकपेशीय वनस्पतीमध्ये मधमाश्यांच्या आहारामध्ये देण्यायोग्य अनेक क्षमता आहेत. विशेषतः पोषकतेसह व्यावसायिकदृष्ट्या उत्पादन घेण्याची त्याची क्षमता ही अत्यंत महत्त्वाची ठरू शकते, असे या आणि पूर्वीच्या अनेक अभ्यासातून पुढे आले आहे.

नीलहरित शैवालाच्या पोषकतेला जैव अभियांत्रिकीद्वारे दिलेली विषाणूजन्य रोगप्रतिकारकतेची जोड ही अत्यंत महत्त्वाची ठरू शकते. पाण्यामध्ये नीलहरित शैवाल ही एकपेशीय वनस्पती प्रकाश संश्‍लेषणाद्वारे स्वतःचे अन्न स्वतः निर्माण करते. या प्रक्रियेमध्ये वातावरणातून कार्बन डायऑक्साइड शोषला जातो आणि ऑक्सिजन उत्सर्जन होते. मधमाश्यांचा आहारामध्ये या शैवालाचा वापर करताना कोणत्याही अन्य प्रक्रिया करण्याची गरज नसते.

सध्याच्या मधमाशी व्यवस्थापनामध्ये त्यांचा सहज अंतर्भाव करणे शक्य आहे. परिणामी, त्यांचे उत्पादन हे मधमाश्यांच्या रोगप्रतिकारकतेसोबतच एका अर्थाने पर्यावरणपूरकही ठरते. अर्थात, प्रत्येक देशातील मधमाश्‍यांच्या आहारविषयक वेगवेगळे निकष असू शकतात. त्या निकषांमध्ये या घटकांचा समावेश करण्यासंदर्भात अधिक काम करावे लागणार आहे. या तंत्रज्ञानासाठी संशोधकांनी पेटंट अर्ज दाखल केला आहे. भविष्यात अन्य रोगकारक विषाणूंच्या प्रतिकारकतेविषयी अधिक अभ्यास करण्यात येणार आहे.