Betel Leaves Use : यवतमाळमध्ये खाऊच्या पानापासून तयार केले खास तांबुल

Yavatmal News : तब्बल बारा वर्षांच्या संशोधनानंतर औषधी गुणधर्म असलेल्या तांबुलचे व्यावसायिक उत्पादन घेण्यात विडूळ फार्मर प्रोड्यूसर कंपनीच्या संचालकांना यश आले आहे. या माध्यमातून या भागात उत्पादित खाऊच्या पानाला शाश्‍वत बाजारपेठ उपलब्ध होत त्याचे मूल्यवर्धनाला चालना मिळेल, असा विश्‍वास व्यक्‍त केला जात आहे.

माहूर येथील रेणुका देवी गडावर प्रसाद म्हणून खाऊचे पान तसेच सौफ, लवंग यांसारख्या घटकांचा वापर करीत तांबूल तयार करण्याची प्रथा आहे. त्याच तांबुलला व्यावसायिक स्वरूप देत त्या माध्यमातून खाऊच्या पानाला शाश्‍वत बाजारपेठ उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न विडूळ फार्मर प्रोड्यूसर कंपनीने केला आहे.

केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी, जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी प्रमोद लहाळे, आत्मा प्रकल्प संचालक संतोष डाबेर, तत्कालीन जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी नवनाथ कोळपकर, तत्कालीन उपविभागीय अधिकारी (महसूल) स्वप्नील कापडणीस, अन्न औषधी तंत्रज्ञान महाविद्यालयाचे सहयोगी अधिष्ठाता डॉ. विजय माने यांनी पाठबळ दिल्याने हे शक्‍य झाल्याचे संचालक रामेश्‍वर बिचेवार यांनी सांगितले. कंपनीचे संचालक रवी शंकर गांजरे, प्रमोद नागोबा दिल्लेवार, मारोती किसन कोत्तेवार, गजानन दिगांबर मुलंगे, उदय पांडुरंग देवसरकर, गजानन गांजरे यांचा समावेश आहे.

पानमळ्याचे हब विडूळ

उमरखेड तालुक्‍यातील विडूळ परिसरात ५०० पेक्षा अधिक पानमळे होते. २००१ मध्ये व्हायरसचा प्रादुर्भाव झाला त्या वेळी केवळ १ पानमळा शिल्लक उरला. मात्र हे शाश्‍वत उत्पन्न देणारे पीक असल्याने गावातीलच काही शेतकऱ्यांनी या पिकासाठी इतरांना प्रोत्साहित केले. त्याच्या परिणामी पानमळ्यांची संख्या आज ६४ वर पोहोचली आहे.

...असे तयार होते तांबुल

खाऊचे पान (नागवेल), केसर या दोन घटकांचा समावेश यात मुख्यत्वे राहतो. त्यासोबतच जायफळ, सौफ, लवंग यांसह तब्बल १७ घटकांचा यात समावेश करण्यात आला आहे. हे तयार करताना आर्द्रता आठवर आणली जाते. दोन महिने ड्राय फर्मन्टेशन केले जाते. डीहायड्रेशनअंती तांबुल तयार होतो. त्यामुळे याचा टिकवण कालावधी वर्षभरापर्यंत वाढविता येतो. या साऱ्या प्रक्रियेअंती बाजारात विक्रीसाठी हे उपलब्ध करण्यात आले आहे. याचा उत्पादकता खर्च ३८०० रुपये प्रति किलो असा आहे.