Girna River : गिरणा नदीवरील बंधाऱ्याला भगदाड

Khamkheda News : गिरणा नदीवर सावकी-विठेवाडीदरम्यान असलेल्या ब्रिटिशकालीन बंधाऱ्याची दोन दशकांपासून देखभाल व दुरुस्ती झाली नसल्याने या बंधाऱ्याच्या बाजूच्या साईपणजवळील भिंतींना पावसाळ्यातील जास्तीच्या पाण्याने भगदाड पडून मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. यामुळे पाटबंधारे विभागाने या बंधाऱ्याच्या भिंतीची दुरुस्ती करावी, अशी मागणी खामखेडा, सावकी, विठेवाडी भागातील शेतकऱ्यांनी केली आहे.

स्वातंत्र्यपूर्व काळात गिरणा नदी पात्राला जोडून कळवण, देवळा, मालेगाव तालुक्यात नदीपात्रात नाकोंडा, बेज-भादवण, विठेवाडी-सावकी, लोहोणेर- ठेंगोडे शिवारात गिरणा नदीवर बंधारे बांधून पाटचारीने फड बागायतीची निर्मिती करून शेकडो एकर उसाची शेती केली जात होती. त्यासाठी सिंचन विभागाची स्वतंत्र व कार्यक्षम यंत्रणा कार्यरत होती.

८० च्या दशकानंतर हळूहळू गिरणेच्या पाण्याला ओहोटी लागली आणि फड बागायत हळूहळू मोडीत काढून त्या जागी कांदा, मका, ऊस अशी संमिश्र पिके घेतली जाऊ लागली. ९० च्या दशकात युती सरकारच्या काळात गिरणा मोसम नदीच्या पात्रातील जुन्या ब्रिटिशकालीन बंधाऱ्याची डागडुजी व दुरुस्तीसाठी तत्कालीन आदिवासी विकासमंत्री ए टी पवार यांनी सातत्याने पाठपुरावा करून गिरणा, मोसम नद्यांवरील जुन्या ब्रिटिशकालीन बंधाऱ्याची दुरुस्तीसाठी भरीव आर्थिक तरतूद करून युद्धपातळीवर काम केले.

त्यात काही बंधाऱ्यांची उंचीही वाढविली. त्यात विठेवाडी, सावकी, खामखेडा, भउर असे लाभक्षेत्र असलेल्या जुन्या बंधाऱ्यांच्या उंचीतही वाढ झाली व त्याला पडलेली भगदाडे बुजवून मजबुतीकरण केले होते. परंतु गेल्या तीन-चार वर्षांच्या सततच्या पावसाने व पाण्याच्या दाबामुळे या ब्रिटिशकालीन बंधाऱ्यांच्या दोन्ही बाजूंकडील सायपन जवळील भिंती पाण्याच्या दाबामुळे तुटून निकामी झाल्या आहेत.

या ब्रिटिशकालीन बंधाऱ्याच्या दक्षिण व उत्तर बाजूकडील भिंतींना पाण्याची नासाडी होत आहे. सध्या जिवंत पाणी असल्याने या पडलेल्या भिंतीमधून बंधाऱ्यातील पाणी वाहून जात आहे. तत्काळ या बंधाऱ्याची दुरुस्ती करण्याची मागणी परिसरातील शेतकऱ्यांनी केली आहे.