Mosambi Farming : मोसंबीच्या फळगळीची कळ सोसता सोसवेना

Chhatrapati Sambhajinagar : मराठवाड्यातील प्रमुख फळपीक असलेल्या मोसंबीची फळगळ थांबता थांबत नसल्याची स्थिती आहे. अलीकडच्या दोन-तीन वर्षांपासून वाढत चाललेली ही फळगळ थांबविण्यासाठी सुचविलेले उपायही उपयोगी पडत नसून निसर्गाची ही साथ मोसंबी उत्पादकांना मिळत नसल्याची स्थिती आहे. त्यामुळे उत्पादक कमालीचे हैराण झाले असून, फळगळीचे प्रमाण वाढत चालले आहे.

मराठवाड्यातील छत्रपती संभाजीनगर, जालना हे दोन जिल्हे मोसंबीचे हब मानले जातात. या दोन जिल्ह्यांतच फळगळीचे प्रमाण वाढल्याने मोसंबी उत्पादक हैराण झाले आहेत. शास्त्रज्ञ सुचवीत असलेले उपाय करूनही फळगळ रोखली जात नसल्याचे उत्पादकांचे म्हणणे आहे. कधी पाण्याअभावी तर कधी निसर्गाची प्रतिकूलता सेटिंग न होण्यास कारणीभूत ठरते. यासह इतर प्रश्‍न मोसंबी उत्पादकांना सातत्याने सतावत आहेत. यातून मार्ग काढला तर दराचा प्रश्‍न त्यांचे कंबरडे मोडण्यासाठी उभाच असतो. प्रचलित कीड रोगांच्या आक्रमणासोबतच आता पक्वतेला आलेली हिरवी फळे गळून जात असल्याने हाता तोंडाशी आलेला घास हिरावण्याचा अनुभव मोसंबी उत्पादकांना येत आहे.

फळ पिकांचे नेमके क्षेत्र किती?

मराठवाड्यात मोसंबी किंवा इतरही फळ पिकांचे नेमके क्षेत्र किती, त्यातील उत्पादनक्षम बागा किती हा प्रश्‍न अधांतरीच आहे. सारे काही अंदाजे सुरू असल्याने त्याचाही दरात उत्पादकांना फटका दरात बसत आहे. त्यामुळे कोणत्या फळ पिकांचे नेमके क्षेत्र किती, त्यातील उत्पादनक्षम बागा किती, उत्पादनक्षम बागांपैकी संकटामुळे तुटल्या किती, शिल्लक किती हे कळायला मार्ग नाही. दहा-बारा वर्षांपूर्वी ही गणना झाली होती. आता याचा लेखाजोखा कृषी विभागाची यंत्रणा मांडणार केव्हा हा प्रश्‍न आहे.