Agriculture Department : पूर्णवेळ निरीक्षकांना स्वतंत्रपणे निविष्ठा नमुने घेण्यास मनाई

Pune News: राज्यभर नियुक्त करण्यात आलेल्या पूर्णवेळ गुणनियंत्रण निरीक्षकांना मनमानी पद्धतीने कुठेही धाड टाकून निविष्ठांचे नमुने घेण्यास मनाई करण्यात आली आहे. कृषी आयुक्तालयाने गुणनियंत्रण कामकाजाबाबत अलीकडेच लागू केलेल्या नव्या नियमावलीनुसार पूर्णवेळ निरीक्षकांना मन मानेल तशी कोणत्याही निविष्ठा उद्योग किंवा व्यवसायाची तपासणी करता येणार नाही. जिल्हास्तरावरील भरारी पथकाने दिलेल्या आदेशानुसारच निरीक्षकांना कामकाज करावे लागणार आहे.

निविष्ठा क्षेत्राबाबत जिल्हास्तरावर तक्रार आल्यास जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी, विभागीय स्तरावरील तक्रार विभागीय कृषी सहसंचालकाकडून तर आयुक्तालयाकडे तक्रार आल्यास कृषी आयुक्तांच्या मान्यतेने तक्रारीची चौकशी केली जाईल. त्याबाबत जिल्हास्तरीय भरारी पथक आधी तक्रारीची चौकशी करेल व त्यात संबंधित गुणवत्ता नियंत्रण निरीक्षक सहभागी होणार आहेत.

जिल्हा निरीक्षक डिकोडिंग करणार

जिल्हा गुणवत्ता नियंत्रण निरीक्षक यापुढेही नमुने घेणे, तपासणी करणे, न्यायालयीन दावे याबाबत अहवालांचे एकत्रीकरण करीत विश्लेषणासह संनियंत्रणासाठी वरिष्ठांकडे सादर करतील. जिल्हा व राज्य पातळीवरील परवान्यांच्या संबंधित सुनावणीसाठी जिल्हा निरीक्षक हजर राहतील. तालुक्यातील निविष्ठांचे गोळा झालेले नमुने गोपनीय पद्धतीने (डिकोडिंग) जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकाऱ्याच्या मान्यतेने प्रयोगशाळेकडे पाठविण्याची जबाबदारी जिल्हा निरीक्षकांची राहील.

उती संवर्धित रोपवाटिकांच्या तपासणीची कामे, भाजीपाला रोपवाटिका परवान्यासाठी तपासणी करणे तसेच जिल्हास्तरावरील निविष्ठांचे नियोजन व वाटप याची माहिती जिल्हा कृषी विकास अधिकारी व मोहीम अधिकाऱ्याकडून गोळा करून जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकाऱ्याला देण्याची जबाबदारीही जिल्हा निरीक्षकाची असेल. जिल्हास्तरावर निविष्ठांची गुणवत्ता राखणे, खत विक्रेत्यांच्या ई-पॉस उपकरणातील उपलब्धता व प्रत्यक्ष साठा याचा मेळ घालणे, रेक पॉइंटवर लक्ष ठेवण्याची कामे जिल्हा निरीक्षकाला देण्यात आली आहेत.

कृषी विकास अधिकारी आता पथक प्रमुख

जिल्हास्तरीय भरारी पथकाचे प्रमुखपद कृषी विकास अधिकाऱ्याला देण्यात आले आहे. निविष्ठांबाबत हंगामपूर्व सभा, संनियंत्रण, अनुदानित युरियाचा योग्य वापर होणे तसेच जिल्हास्तरीय निविष्ठा पुरवठ्याच्या संनियंत्रण समितीचे सदस्य सचिवपद पाहण्याची जबाबदारी कृषी विकास अधिकाऱ्याची असेल. या कामात मोहीम अधिकारी मदत करणार आहेत. युरिया खताच्या सर्वाधिक विक्रीबाबत चौकशी करणे, कीटकनाशकांची विषबाधा रोखणे ही कामे मोहीम अधिकाऱ्यांची आहेत.

विभागीय कृषी सहसंचालक कार्यालयातील गुणनियंत्रण तंत्र अधिकारी जिल्हा पातळीवरील सर्व कामकाजाचा आढावा घेईल व तो सहसंचालकाला देईल. अप्रमाणित निविष्ठांचे दावे संबंधित निरीक्षकाकडून दाखल करून घेणे, गुणनियंत्रण व इतर सर्व न्यायालयीन प्रकरणांबाबत समन्वयक अधिकाऱ्याची भूमिका बजावण्याचे काम तंत्र अधिकाऱ्याचे असेल. विभागीय गुणवत्ता नियंत्रण निरीक्षक हा जिल्हा, विभाग व कृषी आयुक्तालयाच्या भरारी पथकात सहभागी असणार आहे

भरारी पथक चौघांना जबाबदार

राज्यातील भरारी पथके केवळ कृषी आयुक्त, गुणनियंत्रण संचालक, विभागीय कृषी सहसंचालक व जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी या चार यंत्रणांच्या आदेशानुसार चौकशी करू शकणार आहेत. निविष्ठांचे नमुने फक्त संबंधित तालुका कार्यक्षेत्रातील कृषी अधिकारी (गुणनियंत्रण) यांच्याकडून घेतले जाणार आहेत.

मात्र, चौकशी करताना पथकाला पंचनामा करावा लागणार असून त्यावर सर्व सदस्यांच्या स्वाक्षरी बंधनकारक केल्या आहेत. निरीक्षकाकडे व्यक्तिगत तक्रार आल्यास त्याची चौकशी भरारी पथकाकडून न करता निरीक्षकानेच करावी, असे आयुक्तालयाने स्पष्ट केले. पथकाला कारवाईचा अहवाल २४ तासांत संबंधित नियंत्रण अधिकाऱ्याला द्यावा लागेल. मात्र, पोलीस कारवाई अत्यावश्यक असल्यास ती तालुका कृषी अधिकारी (गुणनियंत्रण) यांच्यामार्फत होणार आहे.