Agriculture Cultivation : मशागतीच्या पद्धतीचा फेरविचार हवा

Kharif Season : खरीप हंगामाच्या सुरुवातील शेतकऱ्यांचा जमिनीच्या खोलवर नांगरटीकडे कल असतो. ही परंपरागत मशागत पद्धती अनेक वर्षांपासून सुरू आहे.
Agriculture Cultivation
Agriculture CultivationAgrowon

Nagpur News : खरीप हंगामाच्या सुरुवातील शेतकऱ्यांचा जमिनीच्या खोलवर नांगरटीकडे कल असतो. ही परंपरागत मशागत पद्धती अनेक वर्षांपासून सुरू आहे. यामुळे पिकांचे रोगकारक घटक तसेच किडीचे कोष जमिनीवर येऊन उष्णतेमुळे प्रभावहीन होतात. परंतु हवामान बदलाच्या काळात या संदर्भाने संशोधनात्मक पातळीवर पुनर्विचार होण्याची गरज असल्याचे मत राष्ट्रीय मृदा विज्ञान जमीन उपयोगिता संस्थेचे संचालक डॉ. नितीन पाटील यांनी व्यक्त केले आहे.

Agriculture Cultivation
Agriculture Technology : कोरडवाहू शेतीसाठी शून्य मशागत तंत्रज्ञान

डॉ. पाटील म्हणाले, की खरीप हंगामाच्या पूर्वी शेतकरी जमिनीची मशागत करून ती तशीच मोकळी सोडतात. दीड ते दोन महिने जमीन तापवली जाते. यामुळे पिकाला रोगकारक घटक तसेच किडीचे कोष जमिनीवर येऊन उष्णतेमुळे प्रभावहीन होतात. आता मात्र सर्वच क्षेत्राला हवामान बदलाचा फटका बसत आहे.

यामध्ये शेती क्षेत्र सर्वांत पुढे आहे. जमिनीच्या मशागतीमुळे पिकाला अपायकारक बुरशी, किडीचे कोष जमिनीवर येत असले तरी त्यासोबत जमिनीतील उपयुक्त जिवाणू देखील सूर्यप्रकाशात येतात. त्यामुळे त्यांची जमिनीतील वाढीची प्रक्रिया धोक्यात येण्याची शक्यता आहे.

Agriculture Cultivation
Zero Tillage Farming : शून्य मशागत तंत्राचा राज्यभर होतोय प्रसार

नजीकच्या काळात दर दोन दिवसाआड तापमानात वाढ होते, तर तिसऱ्या दिवशी पाऊस पडतो. हे विपरीत हवामान पिकांसाठी घातक किंवा पोषक जिवाणूंपैकी कुणासाठी पूरक आहे? यादृष्टीने संशोधनाची दिशा निश्‍चित होण्याची गरज आहे. विपरीत हवामान काही घातक जिवाणू, विषाणूसाठी पोषक ठरू शकते, तर याउलट काही पोषक जिवाणूंसाठी ते उपयुक्त ठरणार नाही. त्यामुळे या संदर्भाने देखील येत्या काळात जागृतीची गरज आहे.

अभ्यासाअंती असा निष्कर्ष समोर आला आहे, की सध्याच्या काळात हवामानात मोठे बदल होत आहेत. कृषी विद्यापीठाकडून दर तीन वर्षांतून एकदाच खोल नांगरटी करावी, इतर वेळी रोटावेटरचा वापर करावा असा सल्ला देण्यात आला आहे. निंबारा (अकोला) येथील प्रयोगशील शेतकरी गणेश नानोटे हे शेतातील काडीकचरा न जाळता तो जमिनीत गाडतात. त्यामुळे जमिनीतील सेंद्रिय कर्ब वाढीस लागला आहे. अशा प्रकारच्या उपचारातून हवामानातील बदलाच्या आव्हानाचा सामना करणे शक्य होणार आहे.
डॉ. नितीन कोंडे, मृद्‍ विज्ञान तज्ज्ञ, डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ, अकोला

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com