वाल
वाल पीक फुलोऱ्यात येण्याची अवस्था ओलाव्यासाठी अति संवेदनशील असते. त्यामुळे पीक फुलोरा अवस्थेत येण्याच्या काळात पाणी देण्याची व्यवस्था करावी.
मोहरी
वाढीची ते फुलोरा अवस्था
लागवडीनंतर एक महिन्यांनी नत्र खताची मात्रा १ किलो युरिया प्रति गुंठा क्षेत्राला द्यावी. जमिनीच्या प्रकारानुसार १२ ते १५ दिवसांच्या अंतराने पाण्याच्या ४ ते ५ पाळ्या द्याव्यात.
मोहरी पिकामध्ये मावा या रसशोषक किडीचा प्रादुर्भाव दिसून येण्याची शक्यता आहे. किडीच्या प्रादुर्भावामुळे झाडाची वाढ खुंटते. कीड शरीरातून मधासारखा गोड चिकट द्रव स्रवते. त्यावर काळ्या बुरशीची वाढ दिसून येते.
प्रादुर्भाव दिसून आल्यास, नियंत्रणासाठी (फवारणी ः प्रति लिटर पाणी)
डायमेथोएट (३० टक्के प्रवाही) १.२ मिलि किंवा
लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (५ टक्के प्रवाही) ०.६ मिलि
सुपारी
वाढीची अवस्था
सुपारी बागेस डिसेंबर ते जानेवारी महिन्यात रासायनिक खतांचा दुसरा हप्ता द्यावा. ३ वर्षांवरील सुपारीला १६० ग्रॅम युरिया आणि १२५ ग्रॅम म्युरेट ऑफ पोटॅश ही खते प्रति झाड बांगडी पद्धतीने द्यावीत. सदर खताची मात्रा तीन वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या लागवडीस देताना पहिल्या वर्षी १/३ पट आणि दुसऱ्या वर्षी २/३ पट या प्रमाणे देण्यात यावी.
सुपारी बागेस ६ ते ७ दिवसांच्या अंतराने नियमित पाणी देण्याची व्यवस्था करावी.
काळीमिरी
पक्वता
काळी मिरीच्या घोसातील १ ते २ दाणे पिवळे किंवा तांबडे लाल झाल्यावर मिरीची काढणी करावी. काढणीनंतर दुसऱ्या दिवशी मिरीचे दाणे घोसापासून वेगळे करून बांबूच्या करंडीत किंवा मलमलच्या कापडात भरून उकळत्या पाण्यात एक मिनिटे बुडवावेत. उन्हामध्ये ३ ते ४ दिवस चांगले वाळवावे.
मिरची
वाढीची ते फुलोरा अवस्था
मिरची पिकाला फुले धरण्याच्या वेळी नत्र खताची दुसरी मात्रा ३ ग्रॅम युरिया प्रति रोप प्रमाणे द्यावी.
कोबी
वाढीची अवस्था
कोबी लागवडीनंतर २० ते २५ दिवसांनी खुरपणी करून रोपांना मातीची भर द्यावी. नत्र खताची दुसरी मात्रा ९०० ग्रॅम युरिया प्रति गुंठा प्रमाणे देण्यात यावी.
कोबी पिकास आवश्‍यकतेनुसार पाणी देण्याची व्यवस्था करावी.
आंबा
- पालवी ते फळधारणा अवस्था
- पालवी/ मोहोर/फळधारणा अवस्थेतील आंब्यावर तुडतुड्यांचा प्रादुर्भाव दिसून येण्याची शक्यता असते. तुडतुडे मोहोर तसेच कोवळ्या फळांतील रस शोषून घेतात. त्यामुळे मोहोराची गळ होते. तुडतुड्यांनी शरीरातून बाहेर टाकलेल्या मधासारख्या चिकट द्रवामुळे पानांवर काळ्या बुरशीची वाढ होते.
- तुडतुड्यांनी आर्थिक नुकसानीची पातळी (पालवी/मोहोर अवस्था ->५ तुडतुडे प्रति पालवी/मोहोर) ओलांडल्यानंतर,
रासायनिक कीटकनाशकांची फवारणी करावी.
- रासायनिक नियंत्रण (फवारणी ः प्रति लिटर पाणी)
बोंगे फुटण्याच्या अवस्थेत,
लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (५ टक्के प्रवाही) ०.६ मिलि,
मोहोर फुलण्यापूर्वीच्या अवस्थेत,
इमिडाक्लोप्रीड (१७.८ टक्के प्रवाही) ०.३ मिलि किंवा
ब्युफ्रोफेझीन (२५ टक्के प्रवाही) २ मिलि
वाटाणा अवस्थेत,
थायामेथोक्झाम (२५ टक्के दाणेदार) ०.१ ग्रॅम
- मोहोर अवस्थेत भुरी रोगाच्या नियंत्रणासाठी,
हेक्झाकोनॅझोल (५ टक्के) ०.५ मिलि किंवा
गंधक (पाण्यात विरघळणारे ८० टक्के) २ ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
(टीप ः मोहोर नुकताच फुलत असताना ते फलधारणा होईपर्यंत कीटकनाशकाची फवारणी शक्यतो टाळावी. फवारणी करणे गरजेचे असल्यास बागेतील परागीकरण करणाऱ्या कीटकांवर होणारा परिणाम टाळण्यासाठी परागीकरणाचा कालावधी वगळून फवारणी करावी.)
- किमान तापमानात होणारी घट यामुळे फळे धरलेल्या फांद्यावर पुन्हा नवीन मोहोर येण्याची शक्यता असते. त्यामुळे अन्नाचे वहन नवीन मोहोराकडे होऊन जुन्या मोहोराला आलेल्या वाटाणा ते गोटी आकाराच्या फळांची गळ दिसून येते. यासाठी मोहोर अवस्थेत असलेल्या आंबा कलमांवर पुर्नमोहोर प्रक्रिया टाळण्यासाठी जिबरेलिक ॲसिड (५० पीपीएम) १ ग्रॅम प्रति २० लिटर पाण्यात मिसळून स्वतंत्र फवारणी करावी. फवारणी झाडाला पुरेसा मोहोर आला असल्याची खात्री करून मोहोर पूर्ण उमललेला असताना आणि नंतर पुन्हा मोहरीच्या आकाराची फळे झाल्यावर करावी.
- आंबा फळांची प्रत सुधारण्यासाठी आणि उत्पादन वाढविण्यासाठी पोटॅशिअम नायट्रेट (१ टक्के) १० ग्रॅम प्रति लिटर पाणी याप्रमाणे फळे वाटाणा, गोटी व अंडाकृती अवस्थेत असताना अशा एकूण तीन फवारण्या कराव्यात.
सिंचन व्यवस्थापन
नवीन लागवड केलेल्या कलमांना पहिली तीन वर्षे पाणी देण्याची व्यवस्था करावी. कलम जोडाच्या खाली बुंध्यावर येणारी फूट वेळोवेळी काढून टाकावी. पहिल्या वर्षी आठवड्यातून एकदा तर दुसऱ्या वर्षी पंधरा दिवसांतून एकदा व तिसऱ्या वर्षी महिन्यातून एकदा प्रत्येक कलमांना ३० लिटर पाणी द्यावे.
काजू
- फुलोरा ते फळधारणा अवस्था
- पालवी फळधारणा अवस्थेतील काजूवर फुलकिडीचा आणि ढेकण्या (टी मॉस्कीटो बग) या किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येण्याची शक्यता आहे. ही कीड पालवी, मोहोर आणि फळांतील रस शोषून घेते. किडीची पिल्ले आणि प्रौढ यांची लाळ ही फायटोटॉक्सिक असल्याने पालवी/मोहोर सुकून जातो. मोहोराच्या दांड्यावर काळे डाग दिसून येतात.
नियंत्रणासाठी, (फवारणी : प्रति लिटर पाणी)
- मोहोर फुटण्याच्या वेळी,
- प्रोफेनोफॉस (५० टक्के प्रवाही) १ मिलि
फळधारणेच्या वेळी,
लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (५ टक्के प्रवाही) ०.६ मिलि किंवा
ॲसिटामिप्रीड (२० टक्के एसपी) ०.५ ग्रॅम
याप्रमाणे पानांच्या खाली आणि वरील बाजूस व्यवस्थित फवारणी द्रावण बसेल अशी फवारणी करावी. फवारणी शक्यतो सकाळी १० पूर्वी किंवा संध्याकाळी ४ नंतर करावी. गवत काढून बागेची साफसफाई करावी. आणि नंतर कीटकनाशकाची फवारणी करावी.
(टीप ः एकाच कीटकनाशकाची सलग फवारणी घेणे टाळावे.)
- फळधारणा झालेल्या काजू झाडांना पाण्याच्या उपलब्धतेनुसार १५० ते २०० लिटर पाणी प्रति झाड या प्रमाणात १५ दिवसांच्या अंतराने द्यावे. नवीन लागवड केलेल्या काजू कलमांना पहिली २ ते ३ वर्षे ८ दिवसांच्या अंतराने १५ लिटर पाणी प्रति कलम देण्याची व्यवस्था करावी. कलमांच्या बुंध्याभोवती गवताचे आच्छादन करावे.
- डॉ. प्रशांत बोडके, ९४२०४१३२५५ - डॉ. विजय मोरे, ९४२२३७४००१ - सुप्रिया घाडगे, ८९४९४६७४०१
(ग्रामीण कृषी मौसम सेवा, डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.