Amla Processing Industry: धानपट्ट्यात उभारला आवळा प्रक्रिया उद्योग

Bhandara News: धानाचे कोठार अशी भंडारा जिल्ह्याची ओळख. मात्र याच जिल्ह्यातील पिप्रा झांझरीया (ता. तुमसर) येथील रहिवासी असलेल्या हर्षा वाहणे यांनी आवळा लागवडीच्या माध्यमातून पीक फेरपालटावर भर देऊन त्यावर प्रक्रियेसाठी पुढाकार घेतला आहे.

दुर्गाप्रसाद वाहणे हे तालुका कृषी अधिकारी म्हणून कार्यरत होते. त्यांनी शेतीवर लक्ष देता यावे याकरिता ऐच्छिक सेवानिवृत्ती घेतली. त्यांच्या पत्नी हर्षा या गृहिणी आहेत. या कुटुंबाची २० एकर शेती. त्यातील १५ एकरांवर आवळा लागवड आहे. २००६ मध्ये याची लागवड करण्यात आली. २० बाय २० फूट असे लागवड अंतर आहे. एनए-७, एनए-६, एनए-१०, ए-१ याप्रमाणे चार वाणांची लागवड करण्यात आली.

हंगामात ३० टन आवळ्यावर प्रक्रिया होते. १५ एकरांतून याची उपलब्धता होत नाही. उर्वरित कच्च्या मालाची उपलब्धता इलाहाबाद (उत्तर प्रदेश) भागातून होते, असे हर्षा वाहणे यांनी सांगितले. उर्वरित पाच एकर क्षेत्रावर उन्हाळी आणि पावसाळी धानाची लागवड केली जाते.

प्रक्रिया उद्योगावर भर

खादी आणि ग्रामोद्योग मंडळाच्या पंतप्रधान रोजगार योजनेतून २०१५ मध्ये २५ लाख रुपयांचे कर्ज घेण्यात आले. मंडळाकडून कर्ज रक्‍कमेवर ३५ टक्‍के अनुदान आहे. उद्योगाकरीता आवश्‍यक संयंत्राची इचलकरंजी तसेच नागपूर भागातून सात लाख रुपयांमध्ये खरेदी करण्यात आली. त्याआधारे आवळ्यापासून कॅंडी, लोणचे, मुरब्बा, सुपारी, ज्यूस, शरबत, मुखशुद्धी, लाडू असे उपपदार्थ तयार करण्यावर भर देण्यात आला आहे. यामध्ये सर्वाधीक मागणी आवळा कॅंडी, सुपारी, मुखशुद्धी या तीन उत्पादनाला आहे. या कार्यात साकोली केव्हीकेच्या तज्ज्ञ डॉ. उषा डोंगरवार यांचे सहकार्य मिळत असल्याचेही सांगण्यात आले.

अशी आहे बाजारपेठ

प्लॅस्टिक पिशवीऐवजी बाटलीमध्ये पॅकिंग केल्याने याला ग्राहकांची मागणी राहते. एक ते अर्धा पाव कॅंडी, अर्धा किलो लोणचे, एक पाव ते अर्धा किलो, सुपारी १००, २०० ग्रॅम, ज्यूस ५००- ७५० मिली, शरबत ७५० मिली, मुखशुद्धी ५० व ८० ग्रॅम याप्रमाणे पॅकिंग करुन विक्री होते.