Paddy Variety : धानपट्ट्यासाठी नवा वाण पर्याय

Nagpur News : पूर्व विदर्भातील धावपट्ट्यात ८ लाख हेक्‍टरवर धानाची लागवड होते. त्या पार्श्‍वभूमीवर या क्षेत्राकरिता संयुक्‍त संशोधन परिषदेत मध्यम कालावधीच्या ‘साक्षी’ या नव्या धान वाणाचा पर्याय उपलब्ध करून दिला जाणार आहे. सिंदेवाही (चंद्रपूर) संशोधन केंद्राद्वारे हे धान वाण विकसित करण्यात आल्याची माहिती कृषी विद्यापीठ सूत्रांनी दिली.

अकोला मुख्यालय असलेल्या डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे कार्यक्षेत्र विदर्भातील ११ जिल्हे आहेत. मात्र अकोल्यावरून पूर्व विदर्भातील धानपट्ट्याकडे लक्ष देणे विद्यापीठाला शक्‍य होत नाही. त्यामुळेच कृषी तंत्रज्ञानाचा या भागात अपेक्षित प्रसार झाला नाही, असा आरोप सातत्याने झाला आहे. परिणामी, तत्कालीन अर्थमंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी पूर्व विदर्भाकरिता मूल (चंद्रपूर) येथे स्वतंत्र कृषी विद्यापीठाची मागणी केली होती.

त्यानंतर ती थंडबस्त्यात पडली असली तरी आता या भागात कृषी विस्ताराची मोहीम विद्यापीठाने गतिशील केल्याची माहिती कुलगुरू डॉ. शरद गडाख यांनी दिली. त्यांच्या माहितीनुसार, सिंदेवाही, एकार्जुना, साकोली, गोंदिया, गडचिरोली येथे केव्हीके, प्रादेशिक संशोधन केंद्र आहेत. सिंदेवाही संशोधन केंद्राच्या माध्यमातून डॉ. आर. जी. श्यामकुंवर यांच्या प्रयत्नातून मध्यम कालावधीचे नवे धान वाण विकसित करण्यात आले आहे.

धानपट्ट्यात नवीन पीकपद्धती तसेच नव्या उत्पादनक्षम वाणावर संशोधन व लागवडीला प्रोत्साहन दिले जात आहे कृषी विद्यापीठात ७ ते ९ जून या कालावधीत संयुक्‍त संशोधन परिषद होणार आहे. या परिषदेत हे वाण प्रसारित करण्याचे प्रस्तावित आहे. चिमूर (जि. चंद्रपूर) तालुक्‍यातील शंकरपूर परिसरात जवसाचे विद्यापीठ विकसित एनएल-७८० हे वाण लावले जात आहे. तब्बल ७८० एकरांवर या वाणाखालील क्षेत्र आहे.

उत्पादन ते मार्केटिंग अशा विविध टप्प्यांवर जवस उत्पादकांना या भागात मार्गदर्शन करण्यावर भर आहे. मोहरी २ हजार हेक्‍टरवर लावली जात आहे. त्याच्या खरेदीची हमी मयूर कोकाटे या अमरावती येथील प्रक्रिया उद्योजकाने घेतली आहे. जवस, मोहरी क्षेत्राच्या विस्तारात जवस संशोधन केंद्राच्या बिना नायर तसेच साकोली (भंडारा), ब्रीडर संदीप कामडी, केव्हीकेच्या डॉ. उषा डोंगरवार यांचे विशेष योगदान आहे.