BBF Technique : शेतकऱ्यांची टोकन, ‘बीबीएफ’ला पसंती

Nagpur News : कमी बियाणे दरात अधिक उत्पादकतेचा उद्देश साध्य होत असल्याने पारशिवणी तालुक्‍यातील करंभाड परिसरातील शेतकऱ्यांचा टोकन आणि बीबीएफद्वारे सोयाबीन लागवडीकडे कल वाढीस लागला आहे.

या वर्षी या दोन्ही पद्धतींनुसार लागवडीखालील क्षेत्र ८० एकरांवर पोहोचले आहे. कृषी विभागाकडून देखील याला प्रोत्साहन देण्यात येत असल्याचे शेतकऱ्यांनी सांगितले.

यंदा सोयबीनचे दर कमी असल्याने शेतकऱ्यांची निराशा झाली. मात्र उत्पादकता वाढल्यास उत्पादन खर्च काही अंशी कमी करणे शक्‍य होत उत्पन्नात वाढ होते. हाच विचार कृषी विभागाने शेतकऱ्यांमध्ये रुजविण्यावर भर दिला आहे. जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी रवींद्र मनोहरे, पारशिवणीचे तालुका कृषी अधिकारी डॉ. एस. आर. शेंडे, कृषी पर्यवेक्षक पी. सी. झेलगोंदे, कृषी पर्यवेक्षक जे. बी. भालेराव, कृषी सहायक अविनाश ढोले, कृषिमित्र सुधीर धुंडे यांनी त्याकरिता पुढाकार घेत गेल्या वर्षीपासून व्यापक मोहीम राबविली.

गेल्या हंगामात अधिक पावसाच्या काळात सरीतून पाणी वाहून गेल्याने या भागातील शेतकऱ्यांना सोयाबीनच्या तुलनेत चांगली उत्पादकता झाली. त्याच अनुभवातून यंदा शेतकऱ्यांनी स्वतःच टोकन आणि बीबीएफ पद्धतीचा अवलंब केला आहे.

टोकन पद्धतीत ३ फूट रुंद आकाराचा बेड, दोन बियांत ४५ सेंटिमीटर ठेवण्यात येते. या पद्धतीत एकरी ५ ते ६ किलो बियाण्यांची गरज भासते. याउलट पारंपरिक लागवड पद्धतीत हेच प्रमाण एकरी ३२ ते ३५ किलोपर्यंत राहते. परिणामी, बियाण्यांवरील खर्च कमी होतो.

टोकन केल्यामुळे दोन रोपात अंतर अधिक परिणामी हवा खेळती राहत असल्याने शेंगधारणा देखील अधिक होते, असे करंभाडचे शेतकरी सांगतात. त्यासोबतच बीबीएफ यंत्राच्या साह्याने देखील या भागात लागवड केली जात आहे. करंभाड येथील गुणेश भक्‍ते यांनी गेल्या वर्षी बीबएफ संयंत्राचा वापर करून सोयाबीन लावले होते.

त्या वेळी चांगली उत्पादकता आणि पिकाचा दर्जाही चांगला राहिला. परिणामी, त्यांनी यंदा त्यांनी बीबीएफवरील सोयाबीन लागवड क्षेत्र ७ एकरांपर्यंत नेले आहे. गावातील इतर शेतकऱ्यांचा देखील असाच अनुभव असल्याने टोकन पद्धतीने आणि बीबीएफ यंत्राचा वापर करून लागवड झालेले क्षेत्र प्रत्येकी ४० प्रमाणे ८० एकरापर्यंत पोहोचले आहे.