Humani Control : हुमणी नियंत्रणासाठी लावले ७ हजार ७९५ प्रकाश सापळे

ॲग्रोवन वृत्तसेवा
Pune Agriculture News : गेल्या काही वर्षांपासून पावसाळ्यात उसावर हुमणी अळीचा (White Grub) मोठा प्रादुर्भाव होत आहे. यामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होते. यावर उपाययोजना करण्यासाठी ९६५ गावांमध्ये तब्बल ७ हजार ७९५ प्रकाश सापळे शेतकऱ्यांनी लावले.

त्या माध्यमातून सुमारे दोन हजार १४५ किलो भुंगेरे सापडल्याने उसाचे काही प्रमाणात नुकसान टाळण्यास मदत झाली आहे.

मागील पाच ते सहा वर्षांपासून हुमणीने मोठा धुमाकूळ घातला आहे. जिल्ह्यात उसाचे सरासरी एक लाख १७ हजार ७१ हेक्टर क्षेत्र आहे. त्यापैकी एक लाख ४३ हजार ४५२ हेक्टरहून अधिक क्षेत्रावर आडसाली, सुरू आणि खोडवा ऊस उभा असतो.

जून, जुलैमध्ये कमी पाऊस झाल्यानंतर जिल्ह्याच्या विविध भागांत हुमणी अळी डोके वर काढते.

शिरूर, दौड, इंदापूर, बारामती, खेड, जुन्नर, आंबेगाव तालुक्यांतील शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होते. हुमणीचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर नुसत्या हातानेही उसाचे अख्खे बेट उपटून निघते.

या रोगाचा झपाट्याने प्रादुर्भाव होत असल्याने धास्तावलेले शेतकरी गळीत हंगामाची वाट न पाहता काही ठिकाणी जनावरांच्या चाऱ्यासाठी म्हणून मिळेल त्या भावाने ऊस तोडून देतात.

त्यामुळे कृषी विभाग व आत्मा आणि स्थानिक साखर कारखान्यांनी उपाययोजनांसाठी पुढाकार घेतला. हुमणी कीड नष्ट करण्यासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापन आवश्यक असते.

हुमणी किडीच्या सर्व अवस्था जमिनीत आढळतात. त्याला एकच अपवाद म्हणजे पावसाळ्याच्या सुरवातीला सूर्यास्तानंतर खाण्यासाठी बाभळीच्या किंवा कडुनिंबाच्या झाडांवर जमा होणारे भुंगेरे हे होय. या झाडावरील फांद्या हलवून जमिनीवर पडलेले भुंगेरे गोळा करून रॉकेल मिश्रित पाण्यात टाकून मारणे गरजेचे असते.

भुंगेरे गोळा करून नष्ट करणे हे नियंत्रण उपायांमध्ये सर्वात प्रभावी व कमी खर्चाचे असल्याने अनेक शेतकरी या पर्यायाकडे वळताना दिसत आहे. त्यामुळे उसाचे नुकसान टळते.

आत्मा व कृषी विभागाच्या माध्यमातून मागील चार वर्षांपासून प्रकाश सापळे लावण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहित करतो.

त्याला चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. शेतकऱ्यांनाही कमी खर्चात फायदेशीर उपाय मिळत आहे. तालुक्यात सुमारे ४००-५०० शेतकऱ्यांनी हा प्रयोग राबविला होता.

त्याचा फायदाही त्यांना झाला. यंदा हा प्रयोग मोठ्या प्रमाणात राबविण्यात येणार आहे.
- महेश रूपनवर, तालुका तंत्रज्ञान व्यवस्थापक, आत्मा, दौंड.

हुमणी ही ऊस पिकातील महत्त्वाची कीड आहे. तिच्या नियंत्रणासाठी प्रथम टप्प्यात प्रकाश सापळे लावणे अत्यंत गरजेचे आहे.

गेल्या तीन वर्षांपासून प्रकाश सापळ्यांचा प्रयोग करत आहे. याचा मला हुमणी कीड नियंत्रणात ७० ते ८० टक्के फरक जाणवला आहे. इतर शेतकऱ्यांनीसुद्धा प्रकाश सापळ्यांचा अवलंब करून हुमणी कीड नियंत्रण करावे.
- विकास चोरमले, ऊस उत्पादक, वाळकी, ता. दौंड.