Farm Mechanization : सद्यःस्थितीत हंगाम संपून उन्हाळी मशागतीची कामे चालू झालेली आहेत. उन्हाळ्यातील मशागत म्हणजेच प्राथमिक मशागत होय. पिकांच्या योग्य वाढीसाठी अनुकूल अशी जमिनीची कायिक स्थिती तयार करण्यासाठी ही मशागत महत्त्वाची ठरते. बी पेरण्यायोग्य, जमीन ओलसर, वाफशावर, बारीक पोताची, साधारण घट्ट अणि जरूर तेवढी खोल असावी. पूर्वमशागत ही फार महत्त्वाची मशागत आहे.
नांगरटीचा चांगला आणि योग्य फायदा मिळवण्यासाठी पूर्वमशागत योग्य वेळी आणि योग्य प्रकारे करणे अत्यंत आवश्यक आहे. पिकांची काढणी झाल्याबरोबर नांगरट करणे फायद्याचे आहे. पीक काढल्यानंतर जसजसा उशीर होईल तसतसा जमिनीतला ओलावा कमी होऊन जमीन टणक बनते. नांगरटीचा त्रास होतो. मोठी ढेकळे निघतात. योग्य वेळी नांगरट केल्यामुळे जमीन दीर्घकाळ सूर्यप्रकाशात उघडी राहून उन्हाने चांगली तापते.
किडींचे अवशेष म्हणजे अंडी-अळी-कोष नांगरटीमुळे वर येतात, उघडे पडतात आणि प्रखर उन्हामुळे त्यांचा नायनाट होतो. पूर्वीच्या पिकाची धसकटे, बुडखे निघतात. पिकांचा पालापाचोळा, निघालेली बुडखे, धसकटे जमिनीत गाडली जाऊन तिथे कुजतात. थराची उलथापालथ होते. जमीन भुसभुशीत होते. हवा, पाणी आणि उष्णता जमिनीत योग्य प्रमाणात खेळती राहते. हरळी-कुंदा यांसारखी आणि इतर सोटमुळाचे बहुवर्षीय तणे उलथून उघडे पडतात, उन्हाने मरून जातात. नांगरट केल्यामुळे जमीन भुसभुशीत होते.
नांगरट जर उताराला आडवी केली तर उन्हाळी, वादळी पावसाचे पाणी अडवले जाते आणि जमिनीत मुरवले जाते. त्यामुळे जमिनीचा पोत आणि रासायनिक तसेच प्राणीज गुणधर्म सुधारतात. त्यामुळेच भरघोस उत्पादन मिळते. बागायती पिके घेताना सुरुवातीला त्यांना करावी लागणारी रानबांधणी आणि दिले जाणार पाणी योग्य प्रकारे साठवण्यासाठी खोल नांगरट जरूर आहे. सब सॉयलर, मोल नांगर, चीझल नांगराचा वापर जमिनीखालील कठीण थर फोडण्यासाठी केला जातो. याचा वापर हा प्रामुख्याने नांगरटीच्या अगोदर केला जातो.
सब सॉयलरचा वापर
सब सॉयलर हा जमिनीच्या पृष्ठभागाखालून २.५ ते ३ फूट चालतो. याचा तळी फोडणारा टोकदार फाळ एक फूट लांबीचा असतो. जमिनीत जाणारी मांडी ही २.५ फुटांची असते. पृष्ठभागाखाली तयार झालेला घट्ट थर (हार्ड पॅन) फोडण्यासाठी सबसॉयलरचा वापर आवश्यक आहे.
हलक्‍या व कमी खोलीच्या जमिनीत ५ फूट खोलीपर्यंत सबसॉयलर चालवावा. भारी, खोल जमिनीत २.५ ते ३ फूट खोलीपर्यंत सबसॉयलर चालतो. नांगरटीपूर्वी ५ फूट अंतरावर सबसॉयलर चालवावा.
सबसॉयलरने ट्रॅक्‍टरच्या अश्‍वशक्तीनुसार २.५ ते ३ फूट खोलीपर्यंत नांगरट करून जमीन मोकळी केली जाते. जमिनीच्या पृष्ठभागाखालील घट्ट थर फोडला जातो, त्यामुळे माती मोकळी होऊन जमीन भुसभुशीत होते. जमिनीत वाफसा लवकर येऊन हवा खेळती राहते, त्यामुळे मशागत चांगली खोलवर करता येते.
सबसॉयलरमुळे जमिनीतील जास्तीच्या पाण्याचा व क्षाराचा निचरा होतो. जमिनीची भौतिक, जैविक आणि रासायनिक सुपीकता वाढण्यास मदत होते. पिकाच्या मुळांची वाढ चांगली होऊन पीक लोळण्याचे प्रमाण कमी होते.
सबसॉयलर चालविण्यासाठी डिसेंबर ते एप्रिल महिन्याचा कालावधी चांगला असतो. जमिनीमध्ये असणारी पाण्याची पाइपलाइन, विजेची वायर असणाऱ्या ठिकाणी अगोदर मार्किंग करून घ्यावे व ते तुटणार नाही याची दक्षता घ्यावी.
सबसॉयलरचा वापर खोडव्यामध्ये करताना खोडकी, जमिनीलगत छाटलेली असावी. सबसॉयलर २ ते ३ वर्षांतून एकदा वापरावा. सबसॉयलरचा वापर केलेली जमीन ८ ते १५ दिवस उन्हामध्ये तापून त्यानंतरच पुढील मशागत करावी.
- वैभव सूर्यवंशी, ९७३०६९६५५४
(विषय विशेषज्ञ (कृषी शक्ती व अवजारे अभियांत्रिकी), कृषी विज्ञान केंद्र, ममुराबाद फार्म, जळगाव)
ॲग्रोवनचे सदस्य व्हा
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.
