उन्हाळी मूग लागवड तंत्र

उन्हाळ्यातील जास्त तापमान मूग पिकाच्या वाढीसाठी उत्तम असून, या काळात मुगाचे चांगले उत्पादन मिळू शकते. उन्हाळी हंगामासाठी शिफारशीत सुधारीत वाणांची निवड करावी. पाण्याची उपलब्धता असलेल्या ठिकाणी रब्बी हंगामातील पिकानंतर उन्हाळी मूग लागवड फायदेशीर ठरते. मूग पीक साधारण ६० ते ६५ दिवसांत पक्व होते. या काळात पाण्याच्या किमान ५ ते ६ पाळ्या देणे गरजेचे आहे. जमीन  मध्यम ते भारी, पाण्याचा निचरा होणारी जमिनीची निवड करावी. पेरणी 

बियाणे एकरी ५ ते ६ किलो बियाणे पुरेसे आहे. घरचे बियाणे वापरल्यास दर ३ वर्षांनी त्यात बदल करावा. बीजप्रक्रिया  प्रति किलो बियाण्यांस

जैविक बीजप्रक्रिया बुरशीनाशकांची बीजप्रक्रिया केल्याच्या ३ तासांनंतर रायझोबिअम व पीएसबी या जिवाणू संवर्धकाची २५ ग्रॅम प्रतिकिलो बियाणे याप्रमाणे बीजप्रक्रिया करावी. जैविक बीजप्रक्रियेमुळे पिकाच्या मुळांवरील गाठींचे प्रमाण वाढण्यास मदत होते. खत व्यवस्थापन 

पाणी व्यवस्थापन 

लागवडीसाठी वाण  बी.पी.एम.आर-१४५, वैभव, पी.के.व्ही. ग्रीन गोल्ड, बी.एम.-२००२-०१, बी.एम. वरील प्रमाणे सुधारित तंत्रज्ञानाचा वापर करून उन्हाळी मुगाची जातीपरत्वे ४ ते ५ क्विंटल प्रति एकरी उत्पादन मिळु षकते. - संजय बडे, ७८८८२९७८५९ (सहायक प्राध्यापक, कृषी विद्या विभाग, दादासाहेब पाटील कृषी महाविद्यालय, दहेगाव, ता. वैजापूर, जि. औरंगाबाद)