भेंडी पिकाचे रसशोषक किडी व फळ पोखरणाऱ्या अळीच्या प्रादुर्भावामुळे सुमारे ३० ते ४० टक्क्यांपर्यंत नुकसान होऊ शकते. हे टाळण्यासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापनाचा अवलंब करावा. तुडतुडे
मावा भेंडीची पाने व कोवळ्या भागातून ही कीड रस शोषते. ही कीड आपल्या शरीरातून मधासारखा गोड व चिकट पदार्थ पानावर सोडते. त्यावर काळ्या बुरशीची वाढ होते. झाडाच्या अन्न तयार करण्याच्या प्रक्रियेवर विपरीत परिणाम होतो. त्यामुळे झाडाची वाढ खुंटते. ही कीड विषाणूजन्य रोगाचा प्रसार करते. पांढरी माशी
शेंडे व फळे पोखरणारी अळी (इयरीस व्हिटेला) भेंडीवरील सर्वात नुकसानकारक कीड असून वर्षभर कार्यक्षम असते. जास्त आर्द्रता व उष्ण तापमान या किडीला पोषक असते. अळी तपकिरी रंगाची असून, शरीरावर काळे तांबडे ठिपके असतात. सुरुवातीच्या काळात या किडीची अळी अंड्यातून बाहेर निघाल्यानंतर कोवळ्या शेंडे पोखरून आत भुयार तयार करते. प्रादुर्भावग्रसत पोंगा मलूल होऊन खालच्या दिशेने लोंबतो व नंतर वाळतो. अळीने पोखरलेल्या कळ्या व फुले वाळून खाली पडतात. फळावर अळीने केलेले छिद्र आणि तिची विष्ठा दिसते. प्रादुर्भावग्रस्त फळे विकृत आकाराची होतात. फळांची वाढ होत नाही. अशी फळे विक्रीयोग्य राहत नाही. फळे पोखरणारी अळी (हेलिकोव्हर्पा आर्मिजेरा) ही कीड बहुभक्षी असून भेंडीशिवाय हरभरा, मिरची, टोमॅटो इ. अनेक पिकावर उपजीविका करते. प्रौढ मादी पतंग झाडाच्या कोवळ्या शेंड्यावर, कळ्यावर व फळावर ३०० ते ५०० अंडी देते. अंड्यातून ५ ते ७ दिवसात अळी बाहेर पडते. ती फळांना अनियमित आकाराचे छिद्र पाडून अर्धे शरीर बाहेर व अर्धे शरीर आत ठेऊन आतील भाग खाते. अळीची पूर्ण वाढ होण्यास १४ ते १५ दिवसांचा कालावधी लागतो. अळीचा रंग हिरवट असून तिच्या शरीरावर तुरळक केस व तुटक अशा गर्द करड्या रेषा असतात. अळी जमिनीत झाडाच्या वेष्टणात कोषावस्थेत जाते. एकात्मिक व्यवस्थापन
आर्थिक नुकसान पातळी
| कीड | कीटकनाशक | प्रति लिटर पाणी | प्रतीक्षा कालावधी (दिवस) |
| रस शोषक किडी(तुडतुडे, मावा, पांढरी माशी) | थायामेथोक्झाम (२५ डब्ल्युजी) | ०.२ ग्रॅम | ०५ |
| तुडतुडे, पांढरी माशी | डायफेंन्थ्युरॉन (५० डब्ल्युपी) | १.२ ग्रॅम | ०५ |
| शेंडा व फळ पोखरणारी अळी | इमामेक्टीन बेन्झोएट (५ एसजी) किंवा | ०.२७ ग्रॅम | ०५ |
| लॅमडा सायहॅलोथ्रीन (५ ईसी) किंवा | ०.६ मि.लि. | ०४ | |
| डेल्टामेथ्रीन (२.८ टक्के) | १ मि.लि. | ०१ | |
| फळ पोखरणारी अळी | लॅंबडा सायहॅलोथ्रीन (४.९ सीएस) किंवा | ०.६ मि.लि. | ०५ |
| क्लोरॲण्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ एससी) | ०.२५ मि.लि. | ०५ | |
| पांढरी माशी, फळ पोखरणारी अळी | पायरीप्रॉक्सीफेन (५ टक्के) अधिक फेनप्रोपॅथ्रीन (१५ टक्के ईसी) | १ मि.लि. | ०७ |
हे प्रमाण नॅपसॅक पंपासाठी आहे. प्रतिक्षा कालावधी म्हणजे रासायनिक कीटकनाशकाची फवारणी केल्यानंतर ज्या ठराविक कालावधीनंतर (दिवस) पिकाची काढणी करणे शक्य आहे, असा कालावधी. या कालावधीआधी पिकाची किंवा फळांची (भेंडी) काढणी केली असता त्यात फवारलेल्या कीटकनाशकाचा अंश राहण्याची शक्यता असते. डॉ.संजोग बोकन, (संशोधन सहयोगी) ९९२१७५२००० डॉ. अनंत लाड, ( सहाय्यक प्राध्यापक) ७५८८०८२०२४ (कृषी कीटकशास्त्र विभाग, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी.)
ॲग्रोवनचे सदस्य व्हा
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.