शेतकरी उत्पादक कंपन्यांचे डिजिटायझेशन

डिजिटायझेशन तंत्रज्ञानामुळे शेतकरी उत्पादक संस्था (एफपीओ) खरेदीदारासोबत संपर्क साधण्यास सक्षम होऊ शकतात. यामुळे त्यांची विश्वासार्हता वाढते; निरंतर गुणवत्ता आणि सातत्य यामुळे खरेदीदार हे शेतकरी कंपनीकडून आगाऊ बुकिंग करण्यास तयार होतील.   अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी आणि उत्पादकांची एकत्रित वाटाघाटी करण्याची क्षमता सुधारण्याचा एक मार्ग म्हणून सहकारी संस्थानी दीर्घ काळ काम केले आहे. १९९५ च्या म्युच्युअल एडेड कोऑपरेटिव्ह सोसायटी अॅक्ट (एमएसीएस) नुसार अंतर्गत बऱ्याच  शेती सहकारी संस्था अस्तित्वात आल्या आहेत. शेतमालाचे एकत्रीकरण अधिक बळकट होण्याच्या अनुषंगाने कंपनी अधिनियमान्वये एफपीओ नोंदणीसाठी २०१३ मध्ये शेतकरी उत्पादक संस्था (एफपीओ) धोरण सुरू केले. त्याअनुषंगाने १० शेतकऱ्यांना एकत्रित घेऊन कंपनी कायदा २०१३ सेक्शन ५८१-सी अंतर्गत नोंदणी झालेली संस्था म्हणजे शेतकरी उत्पादक कंपनी. अशा प्रकारच्या शेतकरी उत्पादक कंपन्यांची देशामध्ये नोंदणी होऊन पर्यायी बाजारपेठ उभारण्याच्या दृष्टीने पाऊल उचलेले आहे. सर्वांत महत्त्वाचे म्हणजे शेतकरी समूहामार्फत  गुंतवणूक, तंत्रज्ञानाचा वापर, निविष्ठा विक्रीचे व्यवस्थापन  आणि बाजारपेठांशी जोडणी या माध्यमातून शेतकरी कंपनीचा प्रवास पर्यायी बाजारपेठेच्या दृष्टीने होणार आहे. कृषी क्षेत्रातील आव्हाने

कंपन्यांचे  व्यवस्थापन  बहुतेक शेतकरी उत्पादक संस्था (एफपीओ) तुलनेने नवीन आहेत.  उपलब्ध मनुष्यबळाचा वापर करून चालविल्या जात आहेत. एफपीओच्या दैनंदिन कामकाजासाठी भागधारक शेतकरी, एमसीडीसी सारख्या आधार देणाऱ्या संस्था आणि इतर घटक जसे की खरेदीदार, पुरवठादार  आणि वाहतूक क्षेत्रातील व्यक्ती यांच्यात समन्वय साधणे आवश्यक आहे. एफपीओच्या कामकाजाची गती आणि यशस्वी प्रमाणात कामकाजातील दैनंदिन समन्वय, कार्यालय व्यवस्थापन आणि क्षेत्रीय स्तरावरील व्यवस्थापन करण्यासाठी मनुष्यबळाचा खर्च शेतकरी कंपन्यांना परवडणारा नाही.  कार्यालयीन खर्च कमी करण्यासाठी सामान्य एफपीओ सहसा दोन किंवा तीन कर्मचाऱ्यासह कामकाज करतात. यासाठी कामकाजाचे लेखे ठेवणे आणि रेकॉर्ड बुक ठेवणे यामुळे त्रुटीची शक्यता वाढते. व्यवसायातील व्यवहारांमध्ये ताळमेळ घालणे कठीण होऊन बसते. यामुळे एफपीओसाठी सोप्या डिजिटल साधनांची निर्मिती करणे आवश्यक असून एफपीओ कर्मचाऱ्यांची कार्यकुशलता सुधारण्यास मदत होऊ शकते.  त्याचप्रमाणे सोप्या आणि सुरक्षित पद्धतीने सर्व व्यवसायातील सर्व व्यवहारांचा डिजिटल मागोवा घेण्यास मदत होऊ शकते.  संकेतस्थळाची सुरुवात

संकेतस्थळावर द्यावयाची माहिती

- प्रशांत चासकर, ९९७०३६४१३०. (कृषी व्यवसाय पणन व्यवस्थापक, महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्या., साखर संकुल, शिवाजीनगर, पुणे)