संवर्धित शेतीची सूत्रे

जमिनीची उत्पादकता प्रामुख्याने अजैविक कारणामुळे कमी होत आहे. याची प्रमुख कारणे म्हणजे जमिनीचा अधिक वापर, सेंद्रिय खतांचा अभाव, रासायनिक खतांचा असंतुलित वापर. यासाठी संवर्धित शेती पद्धतीचा अवलंब फायदेशीर ठरणार आहे. संवर्धित शेती ही कृषी प्रणाली कायमस्वरूपी जमिनीच्या देखभालीस उपयुक्त ठरते. वाढत्या लोकसंख्येसाठी अन्न सुरक्षा, नैसर्गिक संसाधन टिकविणे, पारंपरिक शेतीमुळे पर्यावरणावर होणारे दुष्परिणाम कमी करणे, हवामानातील बदल, शेती करण्यासाठी लागणाऱ्या साधनसामग्रीची वाढती किंमत आणि अन्नद्रव्यांच्या अस्थिर किमती यामुळे पारंपरिक शेती जिकिरीची होत आहे. यावर प्रभावी उपाय म्हणून संवर्धित शेतीकडे पहिले जाते. अलीकडील काळात जमिनीच्या आरोग्याकडे शेतकऱ्यांचे दुर्लक्ष होत आहे. जमिनीची उत्पादकता प्रामुख्याने अजैविक कारणामुळे कमी होत आहे. याची प्रमुख कारणे म्हणजे जमिनीचा अधिक वापर, सेंद्रिय खतांचा अभाव, रासायनिक खतांचा असंतुलित वापर. संवर्धित शेतीची तत्त्वे  कमीत कमी मशागत 

जमीन आच्छादनाचे तत्त्व 

मिश्र आणि फिरत्या पिकांचे तत्त्व 

संवर्धित शेतीसाठी महत्त्वाचे घटक  वेळेवर अंमलबजावणी

अचूक व्यवस्थापन सर्व व्यवस्थापन वेळेत करावे. शेतामधील रोजची कामे वेळेत करावीत. निविष्ठांचा कार्यक्षम वापर जास्तीत जास्त उपयोग फक्त पिकांना होईल, अशा प्रकारे निविष्ठांचा वापर करावा. यामुळे जास्त उत्पादन येऊन खर्च कमी होतो. संवर्धित शेती व पारंपरिक शेती यामधील फरक 

  संपर्क : डॉ. गोरक्ष वाकचौरे, ७३५०९१६९८५ प्रशांत भोसले, ८१४९२३०६३० (राष्ट्रीय अजैविक ताण संशोधन संस्था, माळेगाव (खुर्द), बारामती, जि. पुणे)