Silage Making : मुरघास बनविण्यासाठी कोणती चारापिकं निवडाल ?

जनावरांची कार्यक्षमता टिकवून ठेवण्यासाठी त्यांना वर्षभर हिरवा चारा (Green Fodder) पुरविण आवश्यक असत. मात्र दरवर्षी पशुपालकांना चारा टंचाईचा सामना करावा लागतो.

हिरव्या चारा टंचाईवर मात करण्यासाठी उपलब्ध अतिरीक्त हिरव्या चाऱ्याचा मुरघास बनवून ठेवण हा यावर चांगला उपाय आहे.  

मुरघास दिल्यान जनावरांना आपण फक्त हिरवा चाराच देत नाही तर. त्यातील पोषण मुल्यांच जतन करून उलट काहीसं वाढवूनच देत असतो.

असं केल्यानं शेतात उभ्या असलेल्या चारा पिकाचा मुरघास बनवून हिरव्या चाऱ्याची कमतरता भरून काढता येते.

मुरघास (Silage) बनविण्यासाठी शक्यतो एकदल पिकाची निवड करावी. कारण, त्यामध्ये कर्बोदके आणि साखरेच प्रमाण जास्त असत.

सर्व हिरव्या चाऱ्याचा मुरघास तयार करता येतो. मात्र, द्विदल वर्गातील पिकांचा मुरघास तयार करताना त्यात एकदलवर्गीय पिकाचा ६० ते ७० टक्के समावेश करणे आवश्यक आहे.

बहुतेक सर्व तृणधान्य चारापिकापासून उत्तम मुरघास तयार होतो. ज्वारी आणि मका तर उत्तमच; पण उसाचे वाढे, बाजरी, नागली, गिनीगवत, हत्तीगवत, पॅरागवत इत्यांदी चारा पिकापासूनही चांगला मुरघास तयार होतो.

चाऱ्याची कापणी करताना त्यामधील पाण्याच प्रमाण सर्वसाधारणपणे ६५ ते ७० टक्के असाव.

मुरघास बनविण्यासाठी विविध चारापीकाची कापणी कोणत्या वेळी करावी 

मका पीक ५० टक्के फुलोऱ्यामध्ये असताना म्हणजेच पेरणीनंतर ६० ते ७० दिवसांनी कापणी करावी.

ज्वारी पीक ५० टक्के फुलोऱ्यामध्ये असताना म्हणजेच पेरणीनंतर ५० ते ६० दिवसांनी कापणी करावी.

बाजरी पीक ५० टक्के फुलोऱ्यामध्ये असताना सर्वसाधारपणे पेरणीनंतर ४५ ते ५५ दिवसांनी कापणी करावी.

ओट चारा पीकाची कापणी पेरणीनंतर ६० ते ७० दिवसांनी करावी.

बहुवार्षीक चारापिकामध्ये हत्ती गवताच्या प्रजाती जस की यशवंत, जयवंत, गुणवंत तसच गिनी गवताची पहिली कापणी पेरणीनंतर ६० ते ७० दिवसांनी करावी. त्यानंतरच्या कापण्या प्रत्येकी ३० ते ४० दिवसांनी कराव्यात.