न्यूमोनियाकारक जिवाणू हा नाकाला हात लावणे, त्यासोबत चाळा करणे यातूनही पसरू शकत असल्याचे संशोधन पुढे आले आहे. हात आणि नाकाच्या संपर्कातून न्यूमोनियासाठी कारणीभूत जिवाणू न्यूमोकोक्कसचा प्रसार होत असल्याचे प्रथमच आढळले आहे. हे संशोधन ‘युरोपियन रेस्पिरेटरी जर्नल’ मध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. आतापर्यंत न्यूमोनिया हा शिंक, खोकला, ठसका या वेळी हवेत उडणाऱ्या द्रवाच्या कणांद्वारे पसरत असल्याचे मानले जात होते. मात्र, लिव्हरपूल हॉस्पिटलमध्ये झालेल्या अभ्यासातून हात आणि नाकाच्या संपर्कातून पसरत असल्याचे दिसून आले. अनेक माणसांना विनाकारण नाकाला हात लावण्याची सवय असते. थोडक्यात ही सवय हानीकारक ठरू शकते. त्यातही महत्त्वाचे म्हणजे जिवाणू कोरड्या किंवा ओलसर अशा दोन्ही वातावणामध्ये तितक्याच दराने पसरतो. त्यामुळे हाताची स्वच्छता राखण्याची गरज यातून पुन्हा अधोरेखित झाली आहे. त्याच बरोबर लहान मुलांची खेळणीही न्यूमोनियाच्या प्रसारासाठी तितकीच मदत करतात. त्यामुळे त्यांची स्वच्छता पाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. कारण पाच वर्षांखालील लहान मुलेही रोगाच्या प्रसारासाठी अत्यंत संवेदनशील असतात. या संशोधनाविषयी माहिती देताना लिव्हरपूल स्कूल ऑफ ट्रॉपिकल मेडिसीन अॅण्ड रॉयल लिव्हरपूल हॉस्पिटल येथील संशोधक डॉ. व्हिक्टोरीय कॉन्नर यांनी सांगितले, की न्यूमोनियाच्या प्रादुर्भाव हे माणसांसाठी प्राणघातक ठरू शकते. या रोगामुळे पाच वर्षांखालील मुलांच्या मृत्यूचे प्रमाण प्रति वर्ष १३ लाख इतके मोठे आहे. न्यूमोनियाच्या प्रसाराविषयी आपल्याकडील माहिती अत्यंत त्रोटक आहे. या जिवाणूला रोखण्यासाठी प्रतिबंधाच्या उपाययोजनांना प्राधान्य दिले पाहिजे.