There are business opportunities in the agricultural sector
व्यावसायिक संधी म्हणून शेती व संलग्न बाबींकडे गांभीर्याने पाहिले जात आहे. परकीय व देशांतर्गत बाजारपेठ प्रचंड मोठी आहे. बाजारपेठ व ग्राहकांच्या मानसिकतेचा अभ्यास करून योग्य दिशा निवडली तर शेती शेती क्षेत्रात विपुल संधी आहेत. जगाची फळे, भाजीपाल्याची मागणी वाढत आहे. भारताला सध्या वर्षाला सुमारे एक लाख कोटी रुपयांचे परकीय चलन निर्यातीतून मिळते. ज्वारी, बाजरी, भात या अन्नधान्यांची फार मोठी निर्यात होते, मात्र त्याचा फायदा शेतकऱ्यांना मिळत नाही. सुमारे दीड लाख कोटींची शेती उत्पादने आपल्या ग्राहकांसाठी आयात केली जातात. यात तेलाची आयात मोठ्या प्रमाणात होते. दर वर्षी सुमारे ५००० कोटी रुपयांचा काजू निर्यात आणि ९००० कोटीचा काजू आयात केला जातो. मसाला पिकांची ४५०० कोटींची निर्यात आणि ६००० कोटींची आयात होते. कापसाची ६००० कोटी रुपयांची निर्यात होते आणि तेवढाच आयातही केला जातो. आपण साधा कापूस निर्यात करतो आणि वैद्यकीय कापूस आयात करतो. अनेक शेती उत्पादने आपण कच्च्या स्वरूपात निर्यात करतो आणि प्रक्रिया केलेला पक्का माल आयात करतो. हे चित्र बदलण्यास मोठी संधी आहे. निर्यातवृद्धीसाठी विविध योजना
ग्राहकांची मानसिकता ग्राहकांना अन्न सुरक्षा हवी आहे, रसायन अवशेषमुक्त शेतमाल पाहिजे. आरोग्य हीच संपत्ती या नजरेने ग्राहक शेती उत्पादकांकडे बघत आहे. गुणवत्तेबरोबरच सुरक्षेची हमी दिली तर शेतमालास चांगला दर मिळू शकेल. त्यासाठी उत्पादन पद्धतीत बदल करावा लागणार आहे. प्रमाणीकरण
व्यवसायाकडे वळताना शेतकऱ्यांनी शासनाच्या योजना काय आहेत हे पाहून शेती करण्यापेक्षा बाजारपेठेला काय हवे आहे, हे विचारात घेऊन शेती करण्याची करायची गरज आहे. नाशिकच्या विलास शिंदे यांनी पंधरा वर्षापूर्वी शून्यातून सुरुवात केली. आता त्यांची सह्याद्री शेतकरी उत्पादक कंपनी कोट्यावधीची उलाढाल करत परिवर्तन घडवत आहे. शेतीकडे व्यवसाय म्हणून वळल्यानंतर अपयशी ठरणाऱ्यांमध्ये अनुदान किंवा ऐकीव गोष्टींवर त्याकडे वळलेल्यांची संख्या मोठी आहे. कमी जागेत जास्त उत्पादन घेणे, नवनवीन तंत्रज्ञान वापरणे हे खर्चीक आहे, पण बाजार असेल तर खर्च करण्यात हरकत नसावी. कृषी संलग्न व्यवसाय शेतीसाठी विविध प्रकारचे बियाणे, खते, औषधे शेतकऱ्यांना आवश्यक असतात. शेतकऱ्यांना ग्राहक म्हणून आवश्यक असलेल्या गोष्टींचा पुरवठा करण्याच्या कृषी संलग्न व्यवसायांना मोठा वाव आहे.
संपर्क- गोविंद हांडे, ९४२३५७५९५६ (लेखक राज्य फलोत्पादन अभियानाचे मुख्य तांत्रिक सल्लागार म्हणून कार्यरत आहेत.)