साधारणपणे जातिवंत दुधाळू गाय एका वर्षात एकाच वासराला जन्म देऊ शकते, परंतु सुपरव्यूलेशन प्रणालीचा वापर करून हेच प्रमाण ३ ते ४ प्रति वर्ष केले जाऊ शकते. या तंत्रज्ञानाच्या वापराने गोठ्यात उच्च गुणवत्तेच्या दुधाळ गाईंचे संवर्धन शक्य आहे. दुधाळू जनावर पुनरुत्पादक आयुष्यामध्ये ५ ते ६ वेळा प्रजनन निर्मिती करू शकते. परंतु नवीन प्रणालीमुळे त्यामध्ये चांगली वाढ केली जाऊ शकते. गर्भ हस्तांतरण हे महत्त्वपूर्ण पुनरुत्पादक जैव तंत्रज्ञान आहे. जिथे नर व मादी अनुवांशिक घटकांचा उपयोग पशुधन सुधारण्यासाठी केला जातो. मल्टिपल ओव्हुलेशन (एकाधिक बीजकोश फुटून जनन पेशी बाहेर येण्याची क्रिया) आणि एम्ब्रिओ ट्रान्सफर (गर्भ हस्तांतरण) तंत्रज्ञानाचा वापर करून मुक्त केंद्रक प्रजनन प्रणाली (Open Nucleus Breeding System) तयार केली जाते. या प्रणालीमध्ये नर व मादी यांचे उच्चवर्गीय कळप तयार केले जातात. कळपातील निवडक वळूंमध्ये काटेकोर निवड चाचणी करणे आवश्यक असते. लहान वयामध्ये वंशावळ माहितीचा आधार घेऊन उच्च मादी किंवा वळूची चाचणी करणे आवश्यक आहे. पारंपरिक वंश चाचणी कार्यक्रमाअंतर्गत चालवल्या जाणाऱ्या ओएनबीएसअंतर्गत अनुवांशिक प्रतिसाद जास्त असू शकतो. एक कळप किंवा काही कळपांमध्ये निवड व चाचणी केल्याने अनुवांशिक बदलांच्या निर्धारकांवर अधिक प्रमाणात नियंत्रण ठेवणे (निवडीची तीव्रता, पिढी कालावधी आणि निवडीची अचूकता) शक्य ठरते. तांत्रिक प्रक्रिया
तंत्रज्ञानाचे फायदे
संपर्क - डॉ. शिवाजी वाघ, ८६००४६७३७९ (पीएचडी स्कॉलर, पशू अनुवांशिकी विभाग, भारतीय पशू संशोधन संस्था, बरेली, उत्तर प्रदेश)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.