Pesticide Use : कीटकनाशकांचा वापर घटला

Nagpur News : संशोधक संस्थांद्वारे वेळोवेळी देण्यात येणाऱ्या सूचनांच्या परिणामी देशात कीटकनाशकांचा वापर गेल्या काही काळात कमी झाला आहे, असा दावा भारतीय कृषी संशोधन परिषदेचे उपमहाव्यवस्थापक (पीक विज्ञान आणि फलोत्पादन शास्त्र) डॉ. टि. आर. शर्मा यांनी केला.

नागपूर दौऱ्यावर आलेल्या डॉ. शर्मा यांनी ‘ॲग्रोवन’शी संवाद साधला. ते म्हणाले, ‘‘एकात्मिक कीड नियंत्रणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी पुढाकार घेण्यात आला आहे. त्यासोबतच कापसासारख्या पिकात येणाऱ्या किडींच्या नियंत्रणासाठी मोठ्या प्रमाणावर कीटकनाशकांची फवारणी शेतकरी करीत होते.

परंतु केंद्रीय कापूस संशोधन संस्था, कृषी विद्यापीठांकडून किडरोगांचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वीच उपाययोजनांबाबत सूचना दिल्या जात आहेत. त्यामुळे शेतकरी आता त्यानुरूप आणि मर्यादित कीटकनाशकांचा वापर करण्यावर भर देत आहेत. त्यामुळे देशात कीटकनाशकांचा वापर कमी होत असल्याचे निरीक्षण नोंदविले गेले आहे.

परंतु त्याचवेळी काही भागात शिफारशीत मात्रांपेक्षा अधिक आणि एकमेकांत अनेक कीटकनाशकांची सरमिसळ करून फवारणी होते. त्याचे दुष्परिणाम मानवी आरोग्यावर होतात. त्याबाबतही गांभीर्याने विचार करण्याची गरज आहे.’’ या वेळी केंद्रीय कापूस उत्पादन संस्थेचे संचालक डॉ. वाय. जी. प्रसाद उपस्थित होते.

‘दर्जेदार कलमे, रोपे उत्पादनाचे प्रयत्न’

‘‘भारतीय कृषी संशोधन परिषदेकडून दर्जेदार कलमे, रोपांचे उत्पादन होण्यासाठी प्रयत्न होत आहेत. त्यानुसार देशभरातील संशोधक संस्थांना देखील त्याबाबत दक्ष राहण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.

कारण दर्जेदार फळ उत्पादनात गुणवत्तापूर्ण लागवड साहित्य देखील तितकेच महत्त्वाचे राहते. संशोधक संस्थांची रोपे तयार करण्याची क्षमता नसल्यास खासगी रोपवाटिकांना सशुल्क तंत्रज्ञान हस्तांतरित करून त्याद्वारे रोपांच्या उत्पादनावर भर दिला गेला आहे. शेतकऱ्यांच्या मागणीची पुर्तता व्हावी, असा उद्देश त्यामागे आहे,’’ असे डॉ. शर्मा म्हणाले.