Paddy Plantation : भातपेरणी वाया जाण्याची भीती

Palghar News : गतवर्षीच्या तुलनेत यंदा पावसाला लवकर सुरुवात झाल्‍याने पेरणी वाया जाण्याच्या भीतीने शेतकरी धास्‍तावले आहेत. महागडे बियाणे खरेदी करून अनेकांनी भाताची पेरणी केली; मात्र असली तीन-चार दिवसांपासून सुरू असलेल्‍या धुवाधार पावसामुळे कोवळी रोपे पाण्याखाली गेल्याने भातपेरणी फुकट जाण्याची चिंता बळीराजाला सतावत आहे.

जमिनीत ओलावा राहिल्याने रोपांच्या उगवण क्षमतेवर परिणाम झाला असू उगवलेली रोपे कमकुवत झाल्‍याचे दिसते. पाऊस असाच सुरू राहिला तर बियाणे कुजून जाण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. यंदा लागवडपूर्व मशागतीला वेळ न मिळाल्याने शेतकऱ्यांची खूप धावपळ झाली. नांगरणीलाही पुरेसा वेळ मिळाला नाही.

बहुतांश शेतकरी अल्‍प भूधारणा असल्याने नांगरणी खर्च व मजुरी परवडत नसल्यामुळे भातशेती ओस ठेवण्याकडे शेतकऱ्यांचा कल दिसून येत आहे. मुरूड तालुक्यात एकूण भातक्षेत्र ३,२०० हेक्टर असले तरी यंदा भातलागवडीचे क्षेत्र मोठ्या प्रमाणावर घटण्याची शक्‍यता वर्तवली जात आहे.

रायगड जिल्हा हे भाताचे कोठार म्हणून ओळखले जात असे; परंतु वाढत्या औद्योगिकीकरणामुळे भातलागवड क्षेत्र कमी होत आहे. दक्षिण रायगडासह अलिबाग, मुरूड तालुक्यात आजही पारंपरिक पद्धतीने भातशेती केली जाते; मात्र पावसामुळे काही ठिकाणी खरीप हंगामातील भातपेरणी अद्याप सुरूच झालेली नाही.

धूळपेरणीचा पर्याय असला तरी ती भर पावसात कशी होणार, असा प्रश्‍न शेतकऱ्यांना पडला आहे. यंदा मॉन्सूनपूर्व पावसाने धुमाकूळ घातल्‍याने पेरणी लांबणीवर पडली. पावसामुळे जमिनीत लागणारी ऊब निर्माण होणे कठीण वाटते. उगवणी पद्धत खर्चिक असून तीन दाणे पेरले तर एक उगवते.

बोनसची प्रतीक्षा

शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी कृषी विभागातर्फे विविध योजना सुरू करण्यात आल्‍या आहेत. शेतकऱ्यांना सात-आठ वर्षांपासून भाताला हमीभाव दिला जातो. मात्र दरवर्षी एप्रिलअखेर मिळणाऱ्या बोनसची रक्कम अद्याप न मिळाल्याने तसेच पेरणीही खर्चिक होत असल्‍याने शेतकरी हवालदिल झाले आहेत. गतवर्षी भात उत्पादकांना प्रती हेक्टरी २० हजार बोनस दिला होता. यंदा २५ हजार रुपये बोनस जाहीर केला असला तरी अद्याप मिळालेला नाही.