Papaya Farming: दर्जेदार पपईसाठी सिंचन, अन्नद्रव्ये व्यवस्थापनावर भर

Farmer Success:

शेतकरी नियोजन । पीक : पपई

शेतकरी : सचिन गजानन कोरडे

गाव : हिंगणी बुद्रुक ता. तेल्हारा, जि. अकोला

पपई लागवड : ४ एकर

हिंगणी बुद्रूक येथील सचिन कोरडे हे बाजारपेठेचा अंदाज घेत फळपिकांची लागवड करीत असतात. मागील पाच वर्षांपासून ते पपई लागवड करीत आहेत. मागील वर्षी डिसेंबर महिन्यात त्यांनी चार एकरांत पपई लागवड केली आहे.

सध्या हे पीक वाढीच्या स्थितीत असून काही ठिकाणी फुलोरावस्था देखील सुरू झालेली आहे. या बागेतून जुलैच्या दरम्यान फळ उत्पादन मिळण्यास सुरुवात होईल. बागेत दोन ओळींत नऊ फूट, तर दोन झाडांत सहा फूट अंतर राखत लागवड करण्यात आलेली आहे. आगामी काळात मे महिन्याच्या सुरुवातीस आठ एकरांत नव्याने पपई लागवड करण्याचे नियोजन करीत आहेत.

सिंचन नियोजन

पपई लागवडीत जास्त पाणी दिल्यास बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे सुरुवातीच्या काळात केवळ १० मिनिटे ठिबकद्वारे सिंचन करण्यात आले.सध्या उन्हाची तीव्रता वाढ असल्याने दररोज चार तास ठिबकद्वारे सिंचन केले जात आहे. यावर्षी मार्च महिन्यातच तापमान ३८ ते ४० अंशापर्यंत पोचले आहे. त्यामुळे पिकाची पाण्याची गरज अधिक वाढते. अशा स्थितीत सिंचनाचे काटेकोर नियोजन करण्यावर भर दिला जाईल.

खत व्यवस्थापन

पपई बागेत दर ८ दिवसांच्या अंतराने खत देण्याचे नियोजन असते. यात पहिल्या आठवड्यात १३ः४०ः१३, दुसऱ्या आठवड्यात ०ः५२ः३४, तर त्यापुढील आठवड्यात कॅल्शिअम नायट्रेट आणि बोरॉन यांचा वापर करण्यावर भर देण्यात आला.

कीड नियंत्रण

पपईवर कीड-रोगांचा प्रादुर्भाव अचानक होत असतो. त्यामुळे झाडांचे दररोज निरीक्षण करून कीड-रोगांच्या नियंत्रणासाठी फवारण्या घेतल्या जातात. मागील आठवड्यात सूक्ष्म अन्नद्रव्ये आणि निंबोळी अर्काची फवारणी घेतली आहे. या प्रमाणे दर पंधरा दिवसांतून एकदा फवारणी घेण्यात सातत्य राखले आहे. हवामान बदलानुसार झाडांचे निरिक्षण करून फवारणीचे नियोजन केले जाते.

जैविक घटकांचा वापर

बागेत जैविक घटकांचा अधिकाधिक वापर करण्याचा प्रयत्न केला आहे. यासाठी जिवामृत निर्मिती करून ठेवली जाते.

झिंक, फेरस आणि बोरॉन आणि मायकोरायझा यांचा वापरही केला जातो. या घटकांच्या वापरामुळे सध्या फुलधारणा अवस्थेत झाडांना चांगला फायदा होईल. तसेच फूलगळ टाळण्यास मदत होईल.

फळ वाढीच्या अवस्थेत आवश्यक घटकांचा पुरवठा झाडांना करण्यावर भर दिला जातो. त्यामुळे फळांचा आकार चांगला मिळतो. तसेच पपई फळांचा दर्जा चांगला होण्यास मदत होते, असे सचिन कोरडे सांगतात.

विक्री नियोजन

दरवर्षी साधारणपणे जुलै महिन्यात बाजारपेठेत पपईची आवक फार कमी असते. या काळात या पपईला चांगला दर मिळतो हा पूर्वानुभव आहे. या काळात २० ते २२ रुपये प्रति किलो असा दर मिळतो. त्यानुसार डिसेंबर महिन्यात केलेली पपई लागवड जुलै महिन्यात काढणीस येईल.

सचिन कोरडे, ९९२२५७८१६७

(शब्दांकन : गोपाल हागे)