Sheep Rearing : पूर्व खानदेशात मेंढपाळ बांधव लवकर दाखल

Jalgaon News : खानदेशात यंदा पाऊस मुबलक आहे. माळरानात मुबलक चारा आहे. अशातच पश्चिम भागातील मेंढपाळ बांधव खानदेशात याच महिन्यात दाखल झाले आहेत. चारा व पाणीटंचाई यंदा दिसत नाही. दरवर्षी मेंढपाळ बांधव मार्चमध्ये दाखल व्हायचे. पण यंदा ही मंडळी लवकर दाखल झाली आहेत.

खानदेशात धुळे, नंदुरबार भागातील मेंढपाळ बांधव येतात. यंदा नाशिकमधील नांदगाव व लगतच्या भागातील मेंढपाळही आले आहेत. पऱ्हाटीचे क्षेत्र यंदा लवकर उलंगवाडीत जाईल, अशी स्थिती आहे. कारण पाऊस अधिक झाला. खरिपातील पिके घेऊन क्षेत्र रिकामे झाले आहे. कोरडवाहू क्षेत्रात खरिपातील पिके लवकर संपली.

यामुळे या भागात मेंढ्यांची चराई सुरू दिसत आहे. दरवर्षी ही मंडळी मार्च ते एप्रिल या कालावधीत जळगाव जिल्ह्यातील जामनेर, रावेर, यावल, चोपडा, जळगाव, भडगाव, धुळ्यातील शिरपूर आदी भागात दाखल होते. परंतु यंदा अनेक दिवस लवकर ही मंडळी आली आहेत. शेतकरी आपल्या रिकाम्या क्षेत्रात या मंडळीला मेंढ्या व संसाराची जागा देतात. दोन-पाच दिवस एका शेतकऱ्याकडे ही मंडळी मुक्कामी असतात.

त्याचा दरदिवसाचा पाच-सात हजार रुपये मोबदला या मंडळींना मिळतो. तसेच स्थानिक ग्रामपंचायतीदेखील आपल्या पूर्ण शिवारात या मेंढपाळांना चराई व पाण्यासंबंधीची मोकळीक निधी घेऊन देतात. जेवढे शिवार मोठे तेवढा मोबदला अधिकचा या मंडळींना ग्रामपंचायतींना द्यावा लागतो.

४०० ते ५०० हेक्टर क्षेत्रात चराईसाठी ही मंडळी ग्रामपंचायतींना ५० ते ६० हजार रुपये देतात. दोन ते अडीच महिने ही मंडळी संबंधित क्षेत्रात विविध शेतांत मुक्कामी राहतात. मेंढ्यांचे मलमूत्र शेतांना लाभदायी मानले जाते यामुळे शेतकरी या मंडळींचा मुक्काम आपल्या शेतात ठेवतात.

एका शिवारात चार ते पाच मेंढपाळ आपल्या मेंढ्या, संसारासह दाखल होतात. पावसाळ्यापर्यंत किंवा अगदी पाच ते १० जूनपर्यंत ही मंडळी शिवारात असतात. चांगला पाऊस झाल्यानंतर त्यांचा मुक्का शेतातून नदीत किंवा शासकीय जागा, गावठाण क्षेत्रात असतो.

आपल्या भागात चांगला पाऊस झाल्यानंतर ही मंडळी आपापल्या गावी पोहोचतात. खानदेशात धुळ्यातील साक्री, धुळे, नंदुरबारमधील नंदुरबार, नाशिकमधील नांदगाव, येवला भागातील मेंढपाळ आहेत.